yaramaz mülahazalar, yaramaz düşünceler üzerinde fazla durmamak lazım. “Bâtılı, -haddinden fazla- tasvir, sâfî zihinleri idlâldir.” Onları çok büyütmemek lazım. Kur’ân buyuruyor: قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلًا “De ki: Her insan kendi seciye ve karakterine göre davranır. Kimin daha isabetli olduğunu ise, asıl, Rabbiniz bilir.” (İsrâ, 17/84) Evet, herkes karakterinin gereğini sergiler. “Yalancı”, yalan söyler; “tahrifçi”, tahrif yapar; “ta’yirci”, ta’yîr yapar. İfadeleri ve beyanları değiştiren, siyakından-sibakından koparan, kesen-biçen, yeniden şekillendiren karakterler, her zaman olmuştur.
Ezcümle, Velîd, sözden anlayan birisiydi. Hazreti Hâlid’in babasıydı; diğer bir oğlunun adı da Velîd idi, onu da zincire vurmuştu, din düşmanlığı öyleydi. Fakat Bedir’de de geriye dönmüştü, bazı şeyleri görüyordu; bazı şeyleri görüyor olmasına rağmen, temerrüd ediyordu. Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem)’in büyüleyen beyanına vurulmuştu. Semavî Beyan karşısında, aklı başındaysa, kalbi yerindeyse, azıcık ruha ve kalbe açıksa, bir insanın pes etmemesi mümkün değildi. Velîd de bakınca, büyülenmişti orada. Fakat gerçek düşüncesinin aksine bir şeyler demişti. Kur’an-ı Kerim, onun o andaki halini şöyle anlatıyor: “(İnsanların gözünde Kur’ân’ı nasıl mahkûm ederim diye) düşündü, taşındı, ölçtü biçti. Canı çıkasıca, nasıl da ölçtü biçti! Hay kahrolası, gerçekten nasıl da ölçtü biçti! Sonra, (önemli bir şey söyleyecekmiş tavırlarıyla) şöyle bir bakındı.
Ardından suratını astı, kaşlarını çattı. Sonra da arkasını döndü ve (vicdanında Kur’ân’ın İlâhî Kelâm’dan başka bir şey olamayacağını kabul ettiği halde) kibrine yenik düştü. Ve ‘Bu,’ dedi, ‘olsa olsa, eski zamanlardan beri büyücülerin nakledegeldiği çok etkili bir büyü olabilir. Beşer sözünden başka bir şey olamaz bu!’ Bundan dolayı, çok geçmeden onu yanıp kavrulmak üzere Sekar’a tıkacağım.” (Müddessir, 74/18-26) “Kahrolası, geberesi, nasıl da takdirde bulundu?!.” Takdir mi denir ona? Tevbîh, bu ifade. Bir kere daha Kur’an onu beyan ediyor: ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ “Hay kahrolası, gerçekten nasıl da ölçtü biçti!” (Müddessir, 74/20) Lisân-ı nezihiyle, Kur’ân’ın bu tabiri iki defa kullanması, meselenin şenaatini aksettirmesi açısından çok önemlidir; zira Kur’ân’ın ince, nezih, müeddibâne bir tabiri vardır. فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ * ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ “Kahrolası, geberesi insan, nasıl takdirde bulundu?!. Ha sonra yine geberesi insan, nasıl takdirde bulundu!..” (Müddessir, 74/19-20) Nasıl böyle bir şeye imza attı? Nasıl “Evet!” dedi? Nasıl kalktı, o şeyi -ciddi bir meseleymiş gibi- zavallı, cahil, şuursuz, maşerî vicdana, jurnallere, jurnalcilere duyurdu? ثُمَّ نَظَرَ Sonra baktı. رَ Sonra yüzünü ekşitti, bir yönüyle takallüste bulundu. Sonra döndü, sırtını döndü, sonra takıldı kibrine, yuvarlandı. İmana girmeye mani faktör, kibir; “Kalbinde zerre kadar kibri olan insan,
Cennete giremez!” buyuruyor, Hazreti Ruh-u Seyyidi’l-Enâm. Sonra da “Ne desem, ne desem, ne desem?!.” Bütün bunlardan sonra, hepsinin arkasından… Eğer bunları müteakip dediği o şey ise, “fe”, fâ-i tâkibiyye veya “bu sebeple” veya “kendi şaşkınlığının ifadesi” olarak فَقَالَ إِنْ هَذَا إِلاَّ سِحْرٌ يُؤْثَرُ “Dedi ki: Bu, olsa olsa, eski zamanlardan beri büyücülerin nakledegeldiği çok etkili bir büyü olabilir.” إِنْ هَذَا إِلاَّ قَوْلُ الْبَشَرِ “Beşer sözünden başka bir şey olamaz bu!” dedi. سَأُصْلِيهِ سَقَرَ “Ben de, çok geçmeden onu yanıp kavrulmak üzere Sekar’a tıkacağım.” Kur’an diyor: سَأُصْلِيهِ سَقَرَ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ * لاَ تُبْقِي وَلاَ تَذَرُ * لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ * عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ “Çok geçmeden onu yanıp kavrulmak üzere Sekar’a tıkacağım. Bilir misin Sekar nedir? Nereden bileceksin ki! O, (içine atılanı) yaktıkça yakar ama bırakmaz ki ölsün.
Deriyi kavurdukça kavurur. Başında on dokuz (görevli) vardır.” (Müddessir, 74/19-30) Azıcık anlayan birisi bile, orada temerrüdü ile, eskiden takılakaldığı şeyler ile, önyargıları ile, şartlanmışlığı ile, o meseleyi doğru olarak gördüğü halde çarpıttı. Onlardan alacağı pâye/alkış veya o “Dârü’n-Nedve”de verilen karara uyma sebebiyle çarpıttı. Dârü’n-Nedve karar verince, birilerinin ona uymaması mümkün değil. Her dönemde Dârü’n-Nedveler olmuştur ve orada bir kısım “senâdîd” (önde görünenler) ve “ekâbir” (büyük başlar) olmuştur. Orada Firavunâne kararlar oluşturulmuştur. Sonra o kararlar, kapıkullarına, halâyıka “Böyle yapın!” filan şeklinde intikal ettirilmiştir. Kapıkulları da, sürüler de, “Onları kes-biç, yeniden şekillendir; iftirada, ta’yîrde, tahrifte bulun!” filan… Falanı karalama, itibarsızlaştırma adına… “Onu itibarsızlaştırınca, arkadakilerini dağıtabilirsiniz!” falan… Görüyorsunuz ki değişmemiş!.
