Sevgili dostlar, bu köşede, mümkün mertebe siyaset kokan ve Hizmet Hareketi’yle doğrudan ilintili olmayan yazılar yazmıyorum. Ancak bazen Hizmet Hareketini ilgilendiren konularda dolaylı yoldan da olsa siyasete girme mecburiyetinde hissediyorum. İşte bunlardan biri de eski Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez’in, “Açıkdeniz” adlı dergide yaptığı açıklama.
Görmez, yaptığı o açıklamada; “Şu anda ahlaki üstünlük noktasında sorunlar yaşıyoruz” dedikten sonra özet olarak şöyle demiş: “Dinin siyasileşmesi, dinin salt politik bir mekanizmaya dönüşmesi ne kadar büyük bir hata ise, siyasetin dinileşmesi, siyasetin din gibi takdim edilmesi de o kadar büyük bir tehlikedir.”
Görmez, yaptığı bu açıklama ile kısaca dinin siyasete alet edilerek ‘kutuplaştırma’ aracı yapıldığı üzerinde durmuş. Buradan kendisinin de çok iyi bildiği Şarkın tasavvuf pirlerinden Molla Ahmed el-Cizîrî’nin şu ifadesiyle seslenmek istiyorum: ‘Sabahu’l-Hayır!’
Bu deyim, daha çok menfi manada ‘Hayırlı Sabahlar!’ demek olup olayları ve gelişmeleri geç fark eden kimseler için söylenir. ‘Daha yeni mi uyandın?’ demektir.
Kusura bakmasın ama el-Cizîrî’nin bu ifadesi Görmez’i tam resmediyor. Çünkü Diyanet İşleri Başkanlığı, kurulduğu 3 Mart 1924’ten bu yana hiç olmadığı kadar Görmez döneminde siyasetin göbeğine oturtuldu. Bunun böyle olduğunu aşağıda vereceğim birkaç örnek izah edecektir sanırım.
Mesela, bunlardan ilk aklıma gelen şu: 17-25 Aralık yolsuzluk ve rüşvet skandalının ortaya çıkarılmasının hemen arkasından 20 Aralık Cuma günü “rüşvet” konulu hutbe okutulacaktı. Ancak 19 Aralık Perşembe akşamı din görevlilerine gönderilen kısa mesajla bu hutbe değiştirildi ve ertesi günü başka bir hutbe okutuldu. Onun döneminde angajman bununla başladı, ancak bununla bitmedi maalesef.
Ardından camilerin çay bahçelerine konan masa sandalyeler, AKP yöneticilerinin meydan mitinglerini mahallelerde cami mitingine çevirmesiyle devam etti. O günden itibaren aleni olarak hutbelerden vaazlara, teravih sohbetlerinden Kur’an eğitiminin verildiği yaz kurslarına ve tabi teşkilatın konferans ve organizasyonlarına kadar her alan siyasallaştı.
Asıl vazifesi birlik ve beraberlik sağlamak olan Diyanet, yaptığı bu organizasyonlarla camilere gitmek istemeyen bir kitle meydana getirerek insanları camilerden soğuttu. 15 Temmuz sahte darbe teşebbüsü sonrasında ise Görmez’in siyasi iktidara desteği zirveye çıktı. Hutbe ve vaazlar, cami cemaatine her Cuma partinin mesajının iletildiği bir platform haline getirildi.
Hatırlayın, 15 Temmuz gecesi camilerden okunan sala ve ezanlar ve daha sonra bunun haftalarca sürdürülmesi Görmez’in emriyle yapıldı. O gece devletin en üst kademesinden kimsenin kendisine ulaşamadığı Görmez, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Suriyeli muhalif lider Muaz el-Hatib ile yemekte beraberdi.
Maalesef o gecenin sırları Diyanet penceresinden hala aydınlatılmadı. Çünkü, Görmez de diğer siyasi aktörler gibi korundu ve TBMM 15 Temmuz darbesini araştırma komisyonuna çağrılmadı. Elbette Diyanet’in hesap defteri bunlarla sınırlı değil.
Bir başka hadise ise şu: O dönem Görmez’e tahsis edilen makam aracı Mercedes’in değeri o günün parasıyla 1 trilyon TL idi. Hakkındaki tartışmalar yüzünden ibret için iadesi beklenen Mercedes’le Görmez, Beştepe’deki Saray’ı meşrulaştırma ziyaretinde bulundu. Ardından da şöyle bir açıklama yaptı: “Erdoğan, sadece bu ülkenin dinî lideri değildir. İslam dünyası içerisinde bu coğrafyanın saygın bir dinî lideridir.”
İktidar, özellikle bu noktadan sonra Görmez’in eliyle Diyanet’e her istediğini yaptırdı. Bu o kadar ileri gitti ki, 25 Ocak 2014 tarihinde Diyanet’in, TDV ansiklopedisi madde yazarlarına ödül verdi. Bu programda dönemin siyasi otoritesi bir konuşma yaptı. O törende yapılan konuşma, Diyanet’in toplumu kutuplaştırma adına siyasete nasıl angaje olduğunu net ortaya koyuyordu.
O günden sonra Diyanete siyasi iktidar, yeni bir görev daha verdi, o da şuydu: Diyanetin ağzıyla milyonlarca Müslüman’ı itham edecek şekilde Hizmet Hareketi’ni ‘fırak-ı dalle’ yani sapık bir fırka ilan etmekti. İşte bu maksatla Diyanet, siyasetin emriyle Fethullah Gülen Hocaefendi ve Hizmet Hareketi hakkında yalan ve iftiralarla dolu bir rapor hazırladı. Bu raporun hazırlanması için Diyanet İşleri Başkanlığı 4 Ağustos 2016 tarihinde olağanüstü Din Şura’sı oluşturdu ve bu şurada “Hizmet Hareketi” aleyhine kararlar aldırdı. Sonra da bu kararlar 11-14 Ekim 2016 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen 9. Avrasya İslam Şurası’nda gerçekmiş gibi sunuldu. Aslında şura bir ay sonra yapılacakken siyasetin talimatıyla öne çekildi. Amaç alınan kararları İslam Konferansı Örgütü toplantısına yetiştirmek ve oradakilere de bu kararları, ulemanın genel kabulüymüş gibi lanse edebilmekti. Bu raporda, “Devlete sızma!”, “eğitim faaliyetlerini bir güç ve çıkar ağına dönüştürme!” “15 Temmuz gecesi darbe yapma!”, “kendi halkına savaş açma!”, “fitne ve tefrika odaklı bir oluşum!” gibi siyasi söylem ve iftiralarla Hizmet Hareketi dışlanıyor, daha ötesi ‘tekfir’ edilmek isteniyordu. Diyanet, bu şekilde Görmez’in başkanlığı döneminde hiç olmadığı kadar seviyesiz ve siyasi kararlara imza atmış olup kendi vatandaşlarına siyasi baskı ile İslam tarihinde hiç görülmemiş bir zulmü icra eden siyasi otoriteye adeta çanak tutuyordu.
Şimdi de kalkmış kendi döneminde dini siyasetin maskarası yapmamış gibi bu eski başkan Görmez, şöyle diyor: “Dinin siyasileşmesi, dinin salt politik bir mekanizmaya dönüşmesi ne kadar büyük bir hata ise, siyasetin dinileşmesi, siyasetin din gibi takdim edilmesi de o kadar büyük bir tehlikedir. Bu iki büyük tehlike şu anda dinin sırtındaki iki büyük yüktür. Bu hepimizin dilini de, kalbini de, ilişkilerimizi de etkiliyor. Bütün kutuplaşmaları da bu doğuruyor.”
Ben de kendisine Molla Ahmed el-Cizîrî’nin dediği gibi ‘Sabahu’l-Hayır Sayın Görmez’ diyorum.
