Kurtuluşa eren müminlerin özelliği: Zekat için çalışırlar

Osman Karyağdı

Müslümanlar Mekke’de en zor zamanlarını yaşıyorlardı. Gariplik, yalnızlık, içe kapanmışlık, arka­daşların hatta akrabaların bile tanımıyormuş gibi yapması ve fizi­ki işkence son sınırına ulaşmıştı. Maddi imkân­sızlıkların yanında, zahiren bakıldığında İslam’ın geleceğine dair en küçük bir ümit ışığı dahi görün­müyordu. Bazı Müslümanlar anayurtlarını terk edip o döneme göre bir hayli uzak sayılabilecek Habeşistan’a hicret etmek zorunda kalmışlardı… Çok bunalıyorlardı ve şartlar tamamen olumsuz görünüyordu. İşte tam böyle bir ortamda mü’min­lerin temel vasıflarından da bahseden Mü’minûn Suresi’nin ilk ayetleri, bir müjde olarak geldi.

Mü’minlere Müjdeler

Hz. Ömer (ra) anlatıyor:

Mekke’deki son yıllarımızdı. Bir gün Allah Resûlü’ne (sas) vahiy geldi. Efendimiz vahyi alırken farklı bir hale bürünürdü. Yanındaki­ler bunu anlar ve saygı ile beklerlerdi. İlahi tebliği alan Efendimiz, hiç açıklama yapmadan hemen kıbleye döndü ve şöyle dua etti:

“Allah’ım! Bize nimetini artır, eksiltme. İkramda bulunup bizi onurlandır, zelil etme. Bize ver, mah­rum etme. Bizi seçkinlerden kıl, başkalarını bize üstün kılma. Bizden hoşnut ol ve bizi, Kendinden razı eyle!”

Duasını bitirdikten sonra ashabına dönerek;

“Şimdi bana (Mü’minûn Suresi’nden ilk) on âyet indirildi. Her kim bu âyetlerdeki buyrukları yerine getirir, gereğini yaparsa cennete girer.” dedi ve yeni gelen ayetleri okudu. (Tirmizî, Tefsî­ru’l-Kur’ân 23/1; Müsned, 1/34)

Bu ayetlerin ilkinde, “Hiç şüphesiz mü’minler felaha ermiş; umduk­larına nail, endişe ettiklerinden de emin olmuşlardır.” buyuruluyor­du. Şartlar çok ağırdı ama Allah mü’minlere o an içinde bulunduk­ları şartlara göre değerlendirme yapmamalarını… belli vasıfları taşıyorlarsa şimdiden başarıya, kurtuluşa ulaşmış olduklarını söylüyordu. Bu noktada, arzu edenlerin herhangi bir mealden bakabilecekleri ayetlerin sadece dördüncüsüne dikkatleri çekmek istiyorum. Umduğunu elde ede­cek, korktuğundan emin olacak, mutlak olarak kurtulacak mü’min­ler bu ayette “O mü’minler, zekât (vermek) için çalışırlar.” (Mü’mi­nun, 4) şeklinde anlatılır.

Zekât Ne Demektir?

Kelime olarak zekât, artma, arınma ve gelişme, büyüme gibi anlamlara gelir. İslami bir kav­ram olarak zekât ise, ‘sahibinin elinde bir yıl kalmış bir malın din tarafından belirtilen bir miktarını, Kur’ân-ı Kerim’de sayılan sekiz sınıftan birisine veya bir kaçına Allah rızası için verme’ manasına gelir ki, malî bir ibadettir. Verilmesi gereken miktarın en alt sınırı, kırk­ta birdir. Fazla vermenin önünde bir engel yoktur, dahası Kur’an ve Sünnet’in bütünü dikkate alın­dığında zekât limitlerinin üstüne çıkan infak ve tasaddukta bulun­mak tavsiye de edilmektedir.

Zekât Vermek İçin Çalışmak!

Kaynaklara göre zekât Me­dine’de hicretin 2. yılında farz kılınmıştır. Fakat Mekke’de gelen ayetlerde de zekâtın emir ve tav­siye edildiğini görüyoruz. Âlimle­rimiz bu durumu, “zekâtın aslen Mekke’de farz kılındığı, Medine’de ise kimin, ne kadar, hangi maldan ve kime vereceğinin tayin edildi­ği” şeklinde açıklıyorlar. Zekât/sadaka/muhtaçlara yardımcı olma faaliyetleri, İslam’ın temel bir yaklaşımıdır. Evet, Mekke’de yükümlülükler öncelikle sınır kon­madan gelmiş, herkes gönlünden geldiği, kalbinin ısındığı kadar maddi fedakârlıkta bulunmuş, muhtaçlara yardımcı olmuştur.

Mü’minun Suresi’nin 4. ayetinde mü’minlerin zekât vermek için çalıştıkları vurgulanır. Ayet, herkesin imkânı ölçüsün­de, infakta bulunup başkalarına yardım/muavenet etmesi gerektiğini beyan ettiği gibi o zaman itibarıyla çoğu zekâta muh­taç Mekke Müslümanlarının zekât verecek duruma gelmek için çalışmaları gerekti­ğine de işaret eder. Zira kasasında durup kalbini bağlamayan para Müslüman için hayırlıdır. Sırtında bir yük değil, altında bir binek gibi olan maddi imkânlar mü’minler için bereket kaynağıdır. Zaten mü’min, mala-mülke sahip olabilir ama onların esiri olmaz. Bir Müslümanın, İslam’ın 5 şartın­dan ikisini, yani zekât ve hac vazifelerini yapmak için belli oranda maddi imkâna sahip olması gerekir.

İhtiyaç Kadar Değil Yettiği Kadar Çalışma

Zekât için çalışmak ifadesi, mü’minleri günlük ihtiyaçları kadar değil, güçleri yettiği kadar çalışmaya teşvik etmektedir. Çünkü insanın -alışkanlıktan dolayı gelenler hariç- ihtiyaçları sınırlıdır. Buna göre kendi ihtiyacı kadar çalışanlar hiçbir zaman “zekât” vere­mez. Fakat gücü yettiği kadar çalışanlar bir gün zekât verecek duruma gelirler.

Resûl-i Ekrem (aleyhissalâtü vesse­lam) “Ameller niyetlere göredir; yapılan iş­ler, niyetlere göre değer kazanır.” (Buhârî, Îmân 41; Müslim, İmâret 155) buyururlar. Mü’minin niyeti, ameline derinlik katar. Niyette öyle bir özellik vardır ki, yapılan sıradan bir işi ibadet haline getirebilir. Bir mü’min, çalışırken şuuraltında/niyetinde hep zekât ve Allah için yapacağı diğer hayır işleri olur, daha çok verebilecek hale gelmek için gayret gösterirse bu niyet, onun bütün çalışmasını zekât, yani ibadet haline getirecektir.

Allah için yapılacak harcamalar sadece zekât ile sınırlı olmadığı gibi zenginlik de şart değildir. Mü’min elinde olan imkânları Allah’ın rızasını kazanmak için seferber et­melidir. Bu durum, bir sınır ve miktar konul­madan, ayet-i kerimede, “Kendilerine rızık olarak verdiklerimizden infak edip bağışta bulunurlar” (Bakara sûresi, 3) şeklinde ifade edilir. Herkesin sorumluluğu kendi imkânları kadardır. Tarihimizde el emeği ile çalışıp ihtiyaç sahiplerini sevindiren pek çok örnek şahsiyet olduğu gibi, örneklerini günümüzde de görmek mümkündür.

Asıl Bize Kalacak Olan

Sadece dünya için çalışanlar, öbür dünyaya elleri boş olarak gideceklerdir. Bu dünyada Allah için yapılanlar, O’nun rızası için verilenler ahirette, sahibinin karşısına çıkacak ve ona tarifi imkânsız mutluluk­lar getirecektir. Nitekim Resûl-i Ekrem (sas) kestiği bir kurbanı, gerekli işlemleri yapması için Hz. Aişe’ye (r. an­hâ) göndermişti. Akşam eve geldiğinde “kurbandan geriye, kendilerine ne kaldığını” sormuş ve “Sadece bir but kaldığı, onun dı­şında bir şey kalmadığı” cevabını alınca da:

“Öyleyse, bir but dışında tamamı bize kaldı!” buyurmuşlardı. (Tirmizî, kıyâmet 33; Müsned, 6/50)

Evet, yenilip içilen ve harcananlar bu dünyada kalıyor. Ahirette, sonsuz hayatta bizimle beraber olup bize yardım edecek­ler ise bu dünyada Allah için yaptıklarımız ve O’nun rızasını kazanmak için harca­dıklarımızdır…

https://www.yeniailem.com/kurtulusa-eren-muminlerin-ozelligi-zekat-icin-calisirlar/#.XIdcL6B7mCg