Aklın en temel ilkesi çelişmezliktir.
Bir insan hem düşüncelerini yazacak, hem bunu hayata geçirecek sonra da tüm bu eylem ve sözlerini yalanlayacak.. bu akla, mantığa terstir. Ziya Paşa’nın özet ifadesi ile, ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz.
Gülen’in eserlerinde hür düşünce 73 kez , fikir hürriyeti 27 kez, düşünce hürriyeti 65 kez, düşünce kelimesi ise 1896 kez geçiyor. Düşünce Helezonunda İnsan, Düşünce Aksiyon İçiçeliği, Aksiyon ve Düşünce, Sosyal Çalkantılar ve Alternatif Düşünce ,İslam Düşüncesinin Ana Karakteristiği, Düşünce ve İfade Üzerine ,İlim Düşüncesi, Düşüncenin Edebiyatla Sunulması, Musiki Üzerine Düşünceler,Hak Düşüncesi ve Dar Bir Zaviyeden Düşünce Sistematiğimiz gibi 44 adet başlığında düşünce geçen makalesi vardır.
Ayrıca Yeşeren Düşünceler ve Fikir Atlası isimli kitapları da vardır.
Düşünce, fikir hürriyeti, akıl, kalp, insan hissiyatı bir madalyonun iki yüzü gibidir diyen, hür düşünceye bu kadar önem veren bir entellektüel ve kanaat önderi neden takipçisi olan insanlara dar kalıplara hapsolmayı, içe kapanmayı, başkalarına kulluk etmeyi, yeni düşüncelerden uzak durmayı tavsiye etsin?
Bu yönde baskıcı ve düşünce hürriyetini hiçe sayan bir yapıya niye onay versin?
Biz Orta Doğu toplumlarında baskıcı, totaliter uygulamalar gerek aile gerek devlet ölçeğinde sıkça görülür. Böyle toplumlardan hür düşünceli, aklın makuliyetini kullanabilen bireyler çıkması batı toplumlarına göre daha zordur. O yüzden Doğu’dan Batı’ya göçler hep olagelmiştir. Fazlurrahman Amerika’ya sürgün yemiş, İkbal uzun yıllar Londra’da yaşamış, düşüncelerinde ve ideallerinde çile ile olgunlaşmış, Ali Şeriati Fransa’da , Edward Said İngiltere ve Amerika’da , Mehmet Akif Mısır’da, Nazım Hikmet Moskova’da fikir çilesini tamamlamıştır. Neşet ettikleri ortamlar kendi düşüncelerini hürce yaşamaya ve yazmaya müsade etmemiştir.
Hizmet oluşumu da bu anlamda diğer cemaat ve hareketler gibi hep baskılar yemiş, askeri darbelerle büyük baskılara maruz kalmışlardır. Düşünce ve inançlarından dolayı ülkesini terketmek zorunda kalmak bizim topraklara yabancı değildir. Bir anlamda tegallüpler, esaretler, tahakkümler olan bir coğrafyanın çocuklarıyız.
Kant’ın sözüne atıfta bulunursak , Hizmetin temel felsefelerinden birisi fedakarlıktır. Bu da akıl ve mantıkla çelişmez. Hür düşünceye saygı,ahlaki düşünce ve bireyin gelişimi de Hizmetin ana felsefelerinden birisidir.
Bu anlamda Anadolu insanı hiç bilmediği nerede ise dünyanın bütün ülkelerine bu motivasyonla gitmiştir.Ülkemizdeki binlerce kolej, üniversite, kültür merkezleri haricinde, bilmediği tanımadığı kültürlerde, coğrafyalara göç edenler, bir birey olarak varolmaya ,kendi renk ve deseninden birşeyler katmaya ve o toplumları anlamaya çalışmışlardır. Bizim gibi toplumlarda bireylerin tek başına birşeyler başarması oldukça zordur, ama hizmet felsefesine gönül veren bireyler dünyaya açılarak zor olanı başarmışlardır.
Ama bu şimdilerde yeterli midir ? Yenilenme sihirli sözcüğü herkesin dilinde ama nasıl olacak ?, hür düşünceye, fikre bu kadar vurgu yapan,okuduğu eserlerde yüzlerce kez bunları okuyan bir hareketin şimdi nasıl hareket etmesi gerekir? Okuduklarımızı yine yeniden ama yenileyerek hayata geçirmek nasıl olacak ?
Bu sorular çok müzakere ve sentezlere muhtaçtır. Bir sonraki yazı dizime rotasyon yaparak noktalı virgül koyalım ve şunu ifade edeyim; içimizdeki değişim denen şey ne Musa’nın asası ile, ne Mesih’in nefesi ile olacaktır, Vesselam!
Bir değişim olacaksa kendi içimizdeki ucu bucağı olmayan definelere malik vicdanımız, zihnimiz, kalbimiz, hissiyatımızdaki yenilenme cehdi ile olacaktır. Ezberlerimizi bozarak, çöldeki aç, susuz insanlar gibi yeniden hikmete ,marifete yönelerek olacaktır. Taze tergipler ve sentezlerle yeni ufuklara yelken açarak, bu iç sezişleri hayatın her alanında adeta gök kuşağının her tonu gibi görünür kılmaya çalışarak gerçekleşecektir. Bu sistemli düşünme sayesinde Newton yerçekimini bulmuş, Handel büyük ve ilham yüklü eseri Messiah – Hallelujah’ ı bestelemiş ve Hz. Mevlana asırlara damgasını vuran ,Batı’da her geçen gün hayranlığı artan Mesnevi’yi yazmıştır.
Hizmetten | Mustafa Ertuğrul
