Hizmet Hareketi’nin eğitim çalışmalarını ve eğitim yaklaşımını analiz etmeden önce bazı eğitim kavramlarını açıklayalım. Eğitim sistemleri veya eğitim modelleri, öğretim stilleri ve teknikleri, öğretim teknolojileri ve öğretim metotları gibi kavramları kısaca ele alalım.
Ülkelerin eğitim sistemleri ya da eğitim modelleri; her ülkenin eğitim bakanlığı tarafından belirlenir; öncelikli olarak eğitim sistemi ya da modellerinin alanlarını şu şekilde ifade edebiliriz: Bu model ya da sistemler; ülkedeki eğitimlerin yaş gruplarına göre sürelerini, zorunlu eğitimin yaşlara ve yıllara bağlı olarak çerçevesinin çizilmesini, okullardaki ve diğer eğitim kurumlarındaki müfredatları, öğretim teknolojilerinin, stillerinin ve metotlarının tespit edilerek geliştirilmelerini, okullara giriş sınav sistemlerini, öğretmen yetiştirme programlarını vb genel kuralları belirleyen ve denetleyen ülke sistemleridir. Ülkelerdeki özel öğretim kurumları ve uluslararası okullar da bazı kısmi farklılıkların dışında eğitim bakanlıklarının genel sistemi içerisinde eğitim faaliyetlerini sürdürürler.
Öğretim stilleri ve teknikleri ise, ülke eğitim sistemi içerisinde ele alınsa da, özellikle özel ve uluslararası okulların tercihlerini biraz daha özgürce yapabildikleri alanlardır. Öğrencilerin öğrenme özelliklerini ve baskın öğrenme alanlarını belirleyen çalışmalardır. Öğrenme stili; öğrencilerin kolay ve etkili öğrenme özellikleri tespit edilerek uygulanır; öğrenciler hassas bir takibe alınır ve öğrenme özellikleri keşfedilir. Burada ana öğrenme stilleri şu şekilde özetlenebilir: Görsel Öğrenme, İşitsel Öğrenme, Kinestetik Öğrenme, Sözel Öğrenme (Okuma-yazma) ve Karma Öğrenme gibi…
Öğretim Teknolojileri; eğitimi destekleyen ve geliştiren her türlü gelişmiş teknolojik unsurlardır. Bunlar kısaca bilgisayar, eğitim yazılımları, yazıcı (printer), tarayıcı, internet sitesi, bilgisayar ağları, e-posta, sosyal medya, projeksiyon, akıllı tahta, tepegöz, televizyon, vcd, fotoğraf makinesi, mikroskop, fotokopi vs gibi teknolojik gelişmelere bağlı olarak sürekli gelişen ve çeşitlenen yardımcı eğitim ürünleridir.
Öğretim Metotları ise icra edilen eğitim ve öğretimin uygulama odaklarını oluşturur; öğrenci ve öğretmen merkezli öğrenme tarzlardır. Öğrenci merkezli öğrenme çalışmalarında öğrenciler öne çıkar ve aktiftirler. Buna karşılık öğretmen merkezli uygulamada ise öğrenciler pasiftir öğretmenin verdiği bilgiyi alır ve kendilerini bu şekilde geliştirirler. Bir de ikisinin ortasını uygulayan öğretim yaklaşımları vardır ve bu yöntemde öğrenme merkezli karma bir yaklaşım uygulanır.
Bu genel değerlendirmeden sonra Hizmet Hareketinin eğitim ve öğretim anlayışını ana hatlarıyla anlatmaya çalışalım. Yukarıda ifade ettiğimiz gibi eğitim model ya da sistemleri ülkelere ait genel uygulamalardır ve benzer noktalar olmakla beraber ülkeden ülkeye değişiklikler arz ederler. Hizmet okulları ise dünyanın birçok noktasında hangi ülkedeyse o ülkenin sistemine entegre olmaktadır. Ülke eğitim modellerinin içinde eğitim çalışmalarını yürüttükleri için ayrıca kendilerine ait bir sistem kurmaları da gerekmemektedir. Buradan hareketle hizmet eğitim anlayışının ve çalışma tarzının muhtevasını ve tarzını anlamaya çalışalım:
Bu okulların batıda ve doğuda faaliyetlerini yürütmeleri; dünya geleninde eğitim modellerini ve öğretim uygulamalarını tanımaları ve çok çeşitlilik içinde tecrübe edinmeleri, büyük bir birikime ve zengin bir eğitim avantajına dönüşmüştür. Böylece örneğin; Avrupa’daki okullarında uyguladıkları başarılı bir uygulamayı Afrika’daki başka bir okullarına taşıyabilme imkanıyla okulları arasında eğitim-öğretim alanında oldukça önemli bir zenginlik ve çeşitlilik kazanmışlardır.
Öğretim stilleri, metotları ve teknolojik gelişmeleri de dünya genelindeki çeşitlilik içerisinden harmanlayarak karma bir eğitim-öğretim tarzına dönüştürmüşlerdir. Öğretim çalışmalarında teknolojiyi en üst seviyede kullanırken aynı zamanda öğretim sitil, teknik ve metot alanlarını da detaylarıyla keşfederek kendi okullarına ve eğitim kurumlarına, geliştirerek aktarıp öğretim başarılarını hızla artırmışlardır.
Eğitim ve rehberlik alanında ise Hizmet eğitim yaklaşımının en mühim dayanak noktası, ışık evlerde yetişen belletmen, öğretmen ve eğitimcilerin Hizmet Hareketi eğitim değerleriyle yetişmeleridir. Hizmet eğitim değerleri yani normları; Fethullah Gülen Hocaefendi’nin eserlerinde ve sohbetlerinde yoğrulmuş evrensel değerler, Kur’an ve Sünnet anlayışı, Risale-i Nurlar, batılı ve doğulu ilim insanlarının eserleri kendilerinin özgün yorumları ve orijinal yaklaşımlarıyla mecz edilerek hizmet eğitimcilerinin temel beslenme kaynaklarını oluşturmuştur.
Hizmet eğitim anlayışında yer alan eğitim ve rehberlik değerlerini yani normlarını 14 başlıkta ele aldık:
“Muallim” faktörü ve öğretmen yetiştirme…, aile odaklı eğitim…, rol-model abla ve abiler, belletmenler…, ışık evler faktörü…, insana bütüncül yaklaşım ve tevhid eksenli eğitim…, bilginin özümsenmesi (hazmedilmesi) esaslı eğitim yaklaşımı…, müspet hareket anlayışı…, ortak akıl, kolektif şuur ve ferdi gelişme…, altın nesil; sevgi, temsil ve murakabe esaslı eğitim anlayışı…, hizmete ait değerlerin evrensel değerlerle mecz edilmesi…, sadakat ve ihlas merkezli eğitim…, hizmet okullarındaki; bilim, kültür, sanat, dil yarışmaları ve olimpiyatlar…, fütüvvet esaslı eğitim…, isar merkezli eğitim…
Hizmet eğitimcileri, rehberleri, öğretmenleri ve belletmenleri bir yandan modern öğretim stilleri, teknikleri ve metotlarıyla kendilerini geliştirirken diğer yandan da elmas değerindeki hizmet eğitim normlarıyla beslenerek mükemmel bir eğitim-öğretim anlayışı ortaya koymuşlardır.
Yazarımıza, “[email protected]” mail adresinden ulaşabilirsiniz.
YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN TIKLAYINIZ
