Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi bütün dünyanın gündemini meşgul ettiği gibi fert fert bizleri de maalesef tesiri altına almayı başardı. Kış günü evini barkını terk eden yüzlerce insanın dramı vicdan taşıyan herkes gibi bizi de elbette dilgir ediyor. Ancak bir birey olarak bizlerin bu (affedersiniz) it dalaşını durdurma imkânımız yok. Ama şunu biliyoruz ki “O’nun bilgisi dışında bir yaprak bile düşmez.”(En’am, 6/59) Dolayısıyla gelin hep birlikte şu önümüzdeki 17 Mart Perşembe günü idrak edeceğimiz Berat Gecesi’nde Rabbimize yalvaralım da bu felaketleri bitirsin. Malumunuz olduğu üzere musibetler aynı zamanda duanın vaktidir. Vakit girince namazı eda ettiğimiz gibi şimdi duanın vaktidir, eda etmeliyiz.
Bilirsiniz ‘Berat’ adı üstünde umumî bir af ve mağfiret fırsatı demektir. Müminlerin günah kirlerinden kurtulup Rabbimizin af ve mağfiretine nail olmaları ümit edildiği için bu geceye Berat Gecesi denmiştir. Kur’an’ın bu gece hakkında beyanı şöyledir: “O apaçık kitaba and olsun ki, biz onu gerçekten mübarek bir gecede indirdik. Çünkü biz onunla insanları uyarmaktayız. Bütün hikmetli işler o gecede ayırt edilir.” (Duhan Suresi: 2-4).
Âlimlerin bazısı bu ayette geçen “mübarek bir gecede indirdik” ifadesinden onun Kadir Gecesi olduğunu, bir kısmı ise Berat Gecesi olduğunu hükmetmişler. İki açıklamayı birleştiren diğer bir görüşe göre de, hikmetli işlerin ayrımının yapılmasına Berat Gecesinde başlanmakta ve bu işlem Kadir Gecesine kadar devam etmektedir.
İbni Abbas’tan (r.a.) rivayet edildiğine göre, “hikmetli işlerin birbirinden ayırt edilmesi” şu anlama gelmektedir: “Bugünden itibaren gelecek Beraat gecesine kadar meydana gelecek olayların hepsi; insanın elde edeceği rızık, eceli, zengin veya fakir olması, ölümler, doğumlar hep bu esnada kaydedilir. O yılki hacıların sayısı bile bu devrede takdir olunur. Herkesin ve her şeyin o sene içindeki mukadderatı kaydedilir.” (Hülâsâtü’l-Beyân, 13:5251)
Efendimiz (sav) de bir hadis-i şeriflerinde Berat Gecesinin feyiz ve bereketini çeşitli şekillerde nazara vermektedir: “Şaban’ın on beşinci gecesi geldiğinde geceyi uyanık hâlde ibadetle, gündüzü de oruçlu olarak geçirin. O gece güneş battıktan sonra Allah rahmetiyle dünya semasına tecelli eder ve şöyle seslenir: ‘İstiğfar eden yok mu, affedeyim ve bağışlayayım. Rızık isteyen yok mu, hemen rızık vereyim. Başına bir musibet gelen yok mu, hemen sağlık ve afiyet vereyim.’ Böylece tan yerinin ağarmasına kadar bu şekilde devam eder.” (İbn-i Mâce, İkâme: 191).
Bir başka hadislerinde ise Efendimiz (sav) bu gecenin faziletini şöyle anlatır: “Muhakkak ki, Allahü Teâlâ Şaban’ın on beşinci gecesi dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve insanların Benî Kelb Kabilesi’nin koyunlarının kılları sayısınca günahını mağfiret eder.” (Tirmizî, Savm: 39).
Buradaki “koyunların kılları” ifadesi, çokluktan kinayedir. Yani Cenab-ı Hak, bu gece samimî bir şekilde af ve mağfiret dileyen bütün kullarını, -yeter ki tevbe ve istiğfarın hakkı verilsin- affeder.
Üstad Bediüzzaman Hazretleri, talebelerine yazdığı bir mektupta Berat Gecesinin faziletini anlatırken şöyle der: “Leyle-i Berat, bütün senede bir kudsî çekirdek hükmünde ve mukadderat-ı beşeriyenin programı nev’inden olması cihetiyle, Leyle-i Kadrin kutsiyetindedir. Her bir hasenenin Leyle-i Kadirde otuz bin olduğu gibi, bu Leyle-i Beratta her bir amel-i salihin ve her bir harf-i Kur’an’ın sevabı yirmi bine çıkar. Sair vakitte on ise, şuhûr-u selâsede yüze ve bine çıkar. Ve bu kudsî leyâli-i meşhurede on binler, yirmi bin veya otuz binlere çıkar. Bu geceler elli senelik bir ibadet hükmüne geçebilir. Onun için, elden geldiği kadar Kur’an’la ve istiğfar ve salâvatla meşgul olmak büyük bir kârdır. Leyle-i Berat, elli senelik bir ibadet ömrünü ehl-i imana kazandırabilir.” (Şualar, 14. Şua).
Bu gece nasıl ihya edilir?
Mübarek gecelerde mümkün mertebe akşamdan sabah namazına kadar ibadet etmek güzel olur. Cemaatle yapılan ibadetlerin kıymetine binaen, üç beş kişi bir araya gelerek ihya etmek en güzel olanıdır. Bu gecede yapılacak beş mühim ibadet vardır:
Evvelen günahın neticesi oluşan kirlerimizi temizleme adına tevbe ve istiğfar etmektir ki en kısası, “Estağfirullah ve etûbü ileyh” şeklindedir.
Saniyen Kur’an okumak; bilhassa Yasin, Fetih, Rahman, Tebâreke, Amme gibi çok faziletli sureleri okumak.
Namaz kılmak: Beş vakit namazı cemaatle kılmakla beraber evvabin, teheccüd, kaza ve hacet namazları kılmak.
Peygamber Efendimize (s.a.v.) bol bol salâvat-ı şerife getirmek.
Dua etmek: Kur’an’da ve hadiste geçen duaları, Cevşen’i, okumakla birlikte içimizden geldiği gibi Rabbimize niyazda bulunmak.
Gecenin gündüzünde ise oruç tutmak çok faziletlidir. Tutulacak orucun zamanı, kandil gecesinden önceki gündüz değil, sonraki gündüzdür.
Şimdiden bütün Müslümanların Beraat gecesini tebrik ediyor ve dualarını bekliyoruz.
