Bir önceki yazımızda “Daha çok okumalıyız değil mi?” diye bitirmişti sözünü Japon hanımefendi. Metafizik gerilime geçmiş, ruhî bir dinamizm kazanmış ve artık yeni yeni ufuklara yelken açmaya hazır bir halde idi. “Seni yaratan Rabbinin adıyla oku!” ayeti onu bambaşka ufuklara götürmüştü.
Neyi nasıl okuyacaktı? “İnsan-Kâinat-Kur’an” üçlüsünü nasıl ele alacaktı? Her bir varlığın kendine has bir dili vardı. Hepsi de kendinden daha ziyade sahibini haykırıyor ve O’na işaret ediyordu. “Biz başı boş değiliz. Bizleri var eden, hikmetlerle donattı. Az dikkatle bakanlar, hemen anlayıverir bizdeki mührü ve mührün sahibini. Yeter ki her birimize bir bütünün parçaları olarak, bir sanatkarın sanat eserleri olarak baksınlar.”
Üstad Bediüzzaman bak yıldızları nasıl konuşturmuş? Onlar da kendi hesaplarına konuşmuyorlar. Kendilerini göğe yerleştiren kudreti senâ ediyorlar.
“Dinle de yıldızları, şu hutbe-i şirinine,
Nâme-i nurîn-i hikmet bak ne takrir eylemiş.
Hep beraber nutka gelmiş, hak lisanıyla derler:
Bir Kadîr-i Zülcelâlin haşmet-i sultanına,
Birer burhan-ı nurefşânız vücud-u Sânia,
Hem vahdete, hem kudrete şahitleriz biz.
Şu zeminin yüzünü yaldızlayan
Nazenin mu’cizâtı çün melek seyranına,
Bu semânın arza bakan, Cennete dikkat eden
Binler müdakkik gözleriz biz.”
Kur’an-ı Kerim kalbi uyanık aydın gönüllere, aklını kullananlara, hakikatin peşinde koşturanlara, yollarını aydınlatan muhteşem bir projektör gibidir. Yer yer nazmının, (dizilim ve düzeninin) lafzının harikalığı ve manasının derinliği ile birlikte ele aldığı konularla, ilk zamanlar muhatabı olduğu o kutlu insanları, cehalet çukurlarından kurtarıp, bilginin, sevginin, saygının, şefkatin ve anlayışın yüksek tepelerinde, altın yamaçlarında dolaştırmıştır.
O sadece imânî meselelerden, ibadete dair hususlardan, ahlâkî kaidelerden bahsetmez. O yer yer insan psikolojisinden, sosyolojiden, göklerden, yerlerden, yıldızlardan, bulutlardan, insana yüklenen emanetten, geçmiş ve gelecekten… öyle bahseder ki akıl hayret ufkuna yürüyüverir; kâinatın büyüklüğünden, düzeninden, ahenginden, dengesinden öyle bahseder ki insan bütün benliği ile secdelere gidiverir.
Elimizde ölçü birimleri olmasaydı, varlıklar arasında ve hakkında kıyas yapamazdık.
Metre olmadan uzunluğu nasıl ölçebilirdik ki?
Kilogram olmadan ağırlığı nasıl tartabilirdik ki?
Elimizde bazı doneler olsun ki eşyayı daha rahat kavrayabilelim.
Şimdi bir misal ile konuyu açmaya çalışalım:
1 milyar rakamını duymayan yoktur. 1 milyarı saniyede bir rakam saymak suretiyle acaba ne kadar zamanda sayabiliriz?
(Aklınıza gelen ilk sayıyı yan tarafa not edin ilk önce. Üç gün, on gün, bir ay, beş ay, bir sene..)
Her saniye, hiç durmadan, bir rakam söylediğimizi düşünelim.
Başlarda kolaydır ama, sonra 698 967 896, 698 967 897, 698 967 898… diye sayarken milyonlarca defa bir saniyeyi aşarız.
Bu durumda;
1 dakikada 60
1 saatte 3600 (60×60)
1 günde 86400 (3600×24)
1 yılda 31.536.000 (86400×365)
Bu hesapla 1 milyara kadar saymamız yaklaşık 31,7 yıl sürüyor.
1.000.000.000 ÷ 31.536.000= 31,7 yıl. (Hiç durmadan sayarsak tabii ki)
1 milyar rakamını niçin ölçü olarak sizlere takdim etmeye çalıştım? Biraz sonra göreceğiz.
Gelelim bir başka misale
Işık Yılı (IY) diye bir kavram var.
Işık, saniyede 300.000 km, dakikada 18 milyon km, saatte 1 milyar 80 milyon km, 1 günde 25 milyar 920 milyon km, 1 yılda ise, 9 trilyon 460 milyar 800 milyon km yol alıyor.
Malumunuz ışığın 1 yılda aldığı bu mesafeye bir ışık yılı (IY) deniyor.
Ay’ın çapı 3474,8 km, Dünya’nın çapı 12.742 km, Güneşi’n çapı 1.392.700 km. Bir de TON-618 isimli bir gök cismi var. Acaba onun çapı ne kadardır? Cevap: 400.000.000.000 km (400 Milyar) evet yanlış okumadınız (400 milyar km).
Ay’ın 114 milyar katı çapında, Güneş’ten 66 milyar kat büyük kütleye sahip bu yıldız.
Saniyede 300.000 km yol alan ışık, TON-618 isimli gök cisminin çevresini yaklaşık 48 günde (1162 saatte) ancak katedebilir.
TON-618, Dünya’mızdan yaklaşık 10,4 milyar ışık yılı, yaklaşık 95 sekstilyon km. (95×10 üzeri 21) km uzaktadır.
TON-618 isimli gök cisminin saçtığı ışığın mutlak büyüklüğü -30,7 civarındadır ve aydınlatma gücü 4×10 üzeri 40 watt olarak ölçülmüştür. Bu parlaklık, onu Güneş’ten 140 trilyon kat parlak yapmaktadır.
TON-618 gök cisminin videosunu buradan izleyebilirsiniz:
Şimdi de mikro âleme bir seyahat edelim isterseniz.
Bir kum tanesini ele alalım. Bir kum tanesinde acaba ne kadar atom var? Bir de ona bakalım. Cevap: 43 kentilyon (43×10 üzeri 18 atom) (Sadece ortalama bir kum tanesinde)
Acaba yeryüzünde ne kadar kum tanesi var? Yapılan araştırmalar ve tespitler neticesinde 375 milyar metreküp kum olduğu varsayılıyor. 1 metreküpte ise 10 milyar kum tanesinin olduğu tespit edilmiştir.
375 milyar×10 milyar = 3,75 (21) (sekstilyon).
Yapılan araştırmalara göre, yeryüzünde ortalama 3,75-4 sekstilyon 4×10 üzeri 21 civarında kum olduğu belirtiliyor.
Şimdi de yeniden göklere gidelim ve yıldızların sayısına bir bakalım. Kendi galaksimiz Samanyolu’nda en az 10 üzeri 11 yani 100 milyar yıldız olduğu kesin bir şekilde bilinmektedir. Samanyolu’nda gerçek rakamın ise 200 milyar ile 1 trilyon arasında olduğu tahmin ediliyor.
Araştırma kapsamında Hubble Uzay Teleskopu ‘nun 20 yıldır topladığı verilerle oluşturulan üç boyutlu bir model baz alındı. Buna göre, evrende şimdiye dek düşünülenden 10 kat daha fazla galaksi yer alıyor.
Biz en kötü ihtimali hesaplayalım ve 100 milyar yıldızı ele alalım. Evrendeki toplam galaksi sayısının ise 100 milyar ile 1 trilyon arasında olduğu bilinmektedir. Biz tekrar en düşük sayıyı (100 milyar) baz alarak hesap yapacak olursak, evrendeki toplam yıldız sayısı 100 milyar X 100 milyar, yani 10 üzeri 22 adet çıkar. Bu sayıya 10 sekstilyon denmektedir.
Gördüğünüz gibi evrendeki yıldız sayısı, en asgari şartlarda bile Dünya’nın tüm sahillerindeki kum tanelerinden daha fazladır. Hem de çok daha fazladır. Öyle ki Dünya’daki her bir kum tanesi başına kâinatta yaklaşık olarak 1000 adet yıldız bulunmaktadır.
Bilim insanları, evrende bu kadar çok fazla sayıda galaksi olmasını şaşkınlıkla izliyorlar. Uzay çalışmalarını yöneten araştırmacılardan Nottingham Üniversitesi’nde Christopher Conselice, “Evrendeki galaksilerin yüzde 90’ının daha araştırılması gerektiği konusu insanı şaşırtıyor.” diyerek bu şaşkınlığı söze dökmüştür. Demek son araştırmalara göre, “gözlemlenebilen kâinat” gerçekte var olanın yüzde 10’u civarında.
Bir başka örneğimiz de toprak olsun.
Toprak deyip geçmemek gerek onda ne cevherler ne gizemler var.
1 gram toprakta ne kadar canlı vardır? Bakteri sayısı ne kadardır?
Cevap: 1 milyon ila 4 milyar arasında değişir.
1 çorba kaşığı kadar toprakta yeryüzünde yaşayan insan sayısından daha fazla canlı bulunduğu belirtiliyor.
Keşke toprağa basarken daha dikkatli bassak. Hele hele bahar mevsiminde.
Hani Rabbimizi bize bildiren üç büyük külli muarrif (tanıtıcı) vardı ya; kâinat, insan ve Kur’an. Hepsi okunmayı bekliyor.
İşte insana böyle bir emanet yükselmiş.
Çünkü:
“İnsan kâinatın küçültülmüş bir örneğidir.”
İnsan kâinat kıymetinde bir varlıktır. Kâinatı küçültsek insan, insanı büyültsek kâinat olur. Bu yüzden hem insanın hem de kâinatın pek çok sırrı çözülmeyi, keşfedilmeyi bekliyor.
Ne diyebiliriz ki? Efendimiz (s.a.s.)’in dediği gibi demeye çalışırız:
Mâ arafnâke hakka marifetike Ya Ma’rûf
(Ey Bilinmesi gereken Yüceler yücesi zât, Seni bilinmesi gereken ölçüde bilip tanıyamadık.)
Mâ abednâke hakka ibadetike Ya Ma’bûd
(Ey Kendisine ibadet edilmesi gereken ve tüm varlıkların da kendisine ibadet ettiği Allah’ım, Sana hakkıyla kulluk edemedik.)
