DERLEYEN: AKADEMİ DUISBURG
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ
“Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günden beri ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram aylardır.” (Tövbe; 36)
اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَبٍ وَشَعْبَانَ وَبَلِّغْنَا رَمَضَانَ
“Ya Rab! Recep ve Şaban’ı bizler için mübarek kıl ve bizi Ramazan’a ulaştır.”[1]
Aziz ve Muhterem Kardeşlerim;
2023 yılının üç ayları önümüzdeki Pazartesi günü başlayacak ve hemen ardından perşembeyi cumaya bağlayan gece Regaip Kandili’ni hep beraber idrak etmiş olacağız inşallah.
Üç aylar deyince hemen aklımıza, mübarek bir zaman dilimi gelir. Bu aylar, Receb, Şaban ve Ramazan aylarıdır. En kıymetli ay ise içinde bin ayın, yaklaşık seksen dört yıllık ömrün faziletini barındıran, Kadir gecesinin bulunduğu Ramazan ayıdır. Dolayısıyla, Receb ve Şaban ayları, bu en faziletli ay olan Ramazan ve Kadir gecesi için birer hazırlık mahiyetindedir.
Nasıl ki: Namazın sünnetleri bizi namazın farzlarına hazırlıyor, farzlardaki bazı rükünler de bizi secdeye hazırlıyor aynen öyle de Recep ve Şaban ayı da bizleri Ramazan ayına ve Kadir gecesine hazırlıyor.
Üç aylar başladığında Peygamber Efendimiz şöyle dua etmiştir: “Allahım! Receb ve Şaban’ı hakkımızda maddi manevi berekete vesile eyle ve bizi Ramazan ayına ulaştır.” Amin!
Bediüzzaman Hazretleri bu kutlu zaman dilimlerinden bahsederken şöyle diyor: “Her hasenenin (iyiliğin, ibadetin) sevabı başka vakitte on ise Receb-i Şerifte yüzden geçer, Şâban-ı Muazzama’da üç yüzden ziyade ve Ramazan-ı Mübarekte bine çıkar ve Cuma gecelerinde binlere ve Leyle-i Kadirde (Kadir Gecesinde) otuz bine çıkar.” (Şualar, 14. Şua)
Demek ki, üç aylar hakkıyla değerlendirildiğinde, bir ömür boyu elde edemeyeceğimiz sevapları kazanmamıza vesile olacaktır. Bu aylarda yapılan ibadetler değerler üstü değerlere ulaştığından fırsat ve ganimet mevsimi olarak bilinmelidir.
Aynı zamanda bu aylarda işlenen günahların diğer aylarda işlenen günahlardan daha büyük bir vebal olduğu da dile getirilmiştir. Taberî de geçtiği üzere[2] “Zulüm, her ne kadar her durumda kötü olsa da haram aylarda (Receb, Zilkade Zilhicce, Muharrem) işlendiğinde diğer aylarda işlenenlerden çok daha büyük günahtır.”
Bizler için en güzel örnek olan Alemlerin Sultanı Efendimiz (s.a.s), üç aylar girdiğinde diğer zamanlardan daha çok oruç tutar, nafile namazlarını artırır, yoksulları daha çok gözetirdi. Ve bu yaptıklarını Ramazan ayına doğru daha da çoğaltır, Ramazan ayında ve özellikle sonlarına doğru, geceleri ev halkını da kaldırarak adeta kulluğunu zirveleştirirdi.
İslâm’da zamanla kayıtlı oruç, sadece Ramazan’da vardır. Onun dışında “üç aylar” orucu diye bir oruç asıl kaynaklarımızda bulunmamaktadır. Hz. Âişe annemizin ifadesine göre; Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) Ramazan’dan başka hiçbir ayı bütünüyle oruçlu olarak geçirmemiştir. Ramazan’dan sonra en çok oruç tuttuğu ay ise Şaban ayıdır (Müslim, sıyam 175, 176) Daha fazla oruç tutmak isteyenler için Efendimiz’in tavsiyesi, Hz. Dâvûd’un orucu denilen günaşırı oruç tutma şeklidir (Müslim, sıyam 189).
Kandil günlerinde oruç tutmak isteyenler, ihya ettikleri kandil gecesi oruca niyet edip ertesi gün oruç tutarlar. Çünkü dinî hükümlere göre gün, güneşin batışı ile başlar ve ertesi gün güneşin batımına kadar devam eder. Cuma gecesi dediğimizde Perşembe’yi Cumaya bağlayan gece kastedilir. Aynı şekilde Ramazan başladığında ilk teravihi oruca başlamadan kılarız.
Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem) Beraat gecesiyle ilgili irşadında bu sıralama açıkça görülmektedir. “Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman o geceyi ibadetle ihya ediniz ve gündüzünü de oruçla geçiriniz…” (İbn-i Mace, ikame, 191; Ahmed b. Hanbel, Müsned, 2/258)
Oruç tutulması mekruh olmayan günlerin hepsinde oruç tutmak mümkün olduğundan ve kandil gecesinden önceki gün de oruç tutmayı yasaklayan bir hüküm olmadığından kandilden önceki gün de oruç tutma tercih edilebilir.
Bugüne kadar üç aylar hakkında çok şey duyduk, ama asıl mesele; bir meseleyi duyduktan sonra, anlama, sindirme ve iç aleminde onu hissetmeye gayret etmek olmalıdır. Bir insan inandığı şeye kendini vermezse onun ifade ettiği manaları duyamaz hissedemez. Üç aylarda bir şeyler hissetme öncelikle O aylarda bir şeyler olduğuna inanmaya, manevi olarak bir şeyler bulacağımıza inanıp Allah’a bütün kalbimizle yönelmeye bağlıdır. TEVECCÜHE TEVECCÜH OLUR. Bir şeyin kadri kıymeti bilinip, sahip çıkılmayınca sahip olunamaz. Aksi takdirde üç aylarda diğer aylar gibi gelir gider ve istifade edemeyiz.
Lütuf Gecesi: Regâib
Kelime olarak regâib, “çokça rağbet edilen, kıymetli değerli,” mânâlarına gelen “ragîbe” kelimesinin çoğuludur. Buna göre Regâib Gecesi denilince: “Çok lütuf ve ihsanla dolu, kıymeti ve değeri büyük, çok iyi değerlendirilmesi gereken gece” mânâsı anlaşılır. Regâib gecesi, Recep ayının ilk Cuma gecesidir. Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in Allah’ın bazı çok özel fiilî tecellilerine mazhar olduğu, nuranî lütuf ve ihsanlara, semavî derecelere eriştiği bir gecedir.
Bediüzzaman Hazretleri, Regâib gecesinin Efendimiz’in manevi terakki sürecinin başlangıcı olduğunu; Mi’rac gecesinde de bu terakkinin zirvesine ulaştığını bildirmektedir.
Genel anlamda üç aylarda yapılabilecek en güzel ibadetlerden birisi hiç şüphesiz oruç tutmaktır.
Regâib kandilinde yapılacak ibadetlerden biri duadır. Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), bir hadislerinde bu gecede yapılacak duaların Allah katından geri çevrilmeyeceğini bildirmişlerdir. (Suyûtî, Celâlüddin, Câmiu’s-Sagîr, (Feyzü’l-Kadir’le birlikte) 3/454.)
Evet, Regâib, Mirâc, Berâat ve Kadir geceleri, zamanın altın dilimleridir. Allah’a manen yaklaşmanın rıhtımları, limanları ve rampaları sayılırlar.
Ne mutlu bu limanlardan sonsuzluğa açılanlara, bu rampalardan manevi alemlere sıçrama yapanlara.
Üç aylarınızı ve Regâib Kandilinizi tebrik eder, bütün insanlık için kurtuluş vesilesi olmasını Rahmeti Sonsuzdan niyaz ederiz.
Hutbeyi PDF formatında görüntülemek ve indirmek için tıklayınız
CUMA HUTBESİ ÜC AYLAR VE REGAİB KANDİLİ
[1] Ahmed İbn Hanbel, el-Müsned 1/259; et-Taberânî, el-Mu’cemü’l-evsat 4/189.
[2] Taberî, 10/89.
