DERLEYEN: ERDEMLİLER YOLU AKADEMİ
وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
“Muhacirlerden ve Ensar’dan o ilkler ve bir de ihsan şuuruyla onlara tâbi olanlar var ya, Allah onlardan razı, onlar da Allah’tan razıdırlar. Allah onlara, altlarından ırmakların çağladığı, içinde ebedî kalacakları cennetler hazırlamıştır. İşte büyük kurtuluş budur.” (Tevbe;100)
لاَ تَسُبُّوا أَصْحَابِي، فَلَوْ أَنَّ أَحَدَكُمْ أَنْفَقَ مِثْلَ أُحُدٍ ذَهَبًا مَا بَلَغَ مُدَّ أَحَدِهِمْ، وَلاَ نَصِيفَهُ
Allah Resûlü: “Ashabım hakkında uygunsuz sözler söylemeyin! Eğer, sizden birinin Uhud Dağı kadar altını olsa ve bunun tamamını Allah yolunda infak etse, bu, onların bir-iki avuçluk infakına, hatta yarısına bile karşılık gelmez.” Buyurmuşlardır. (Buharî, Fedâilu’l-ashâb 5)
Muhterem Müslümanlar! Hutbemiz, Rol model olan Sahabe Efendilerimiz hakkındadır.
Allah Resûlü’nün, mübarek atmosferi içine giren ve o atmosferden kalbine ruhuna ilhamlar akseden, az buçuk O’nun nurlu ikliminden istifade edip, Müslüman olarak ölen her Mü’mine sahabi denir. İnanmayan bir kimse, Resulullah’ı (sallallâhualeyhivesellem) görse de sahabi olamaz.
Sahâbe efendilerimiz; Peygamberimize gösterdikleri bağlılık ve teslimiyet, ona verdikleri destek, vefatından sonra da İslâm’ın doğru anlaşılması için yaptıkları olağan üstü çalışmalar sebebiyle, dinimizde çok önemli bir yere sahiptirler. Efendimiz; ümmetine sahâbeyi örnek almasını tavsiye etmiş, sahâbe çizgisini dinin devamı olarak göstermiştir.
Sahabe-i kiram iyi bilinmez, onların dini yaşama ve yorumlama tarzlarına vâkıf olunmazsa, Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) hayatı da tam olarak kavranamaz. Zira sahabe-i kiram Resûlullah’a ulaşma adına bir köprü gibidir. Hatta onların marziyat-ı ilâhiyeye, rü’yete ve rıdvana ulaşma adına birer köprü oldukları da söylenebilir. Onlar tanınmadan siyerin, Kur’ân ve Sünnet’in, dinin maksatlarının doğru anlaşılması çok zordur.
Kur’ân-ı Kerîm’in sûre ve âyetlerinin iniş sebepleri, hadislerin vürûd sebebi, Kur’an hükümlerinin pratik hayata tatbiki ve açıklanması ve Resûl-i Ekrem’in yaptığı icraatlar, ashabın aktarımlarıyla bilinmektedir.
Kur’ân-ı Kerîm, ashabı “كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ” insanlık için ortaya çıkarılmış en hayırlı ümmet” diye bize tanıtır. (Ali İmran; 110) Sahabe ümmet içinde en değerli ve faziletli nesildir.
Sahabe, tehdit ve işkencelerle hatta ölümle karşılaşmış, yurtlarını mallarını eşlerini ve çocuklarını terk edip başka yerlere hicret etmek zorunda kalmış, ancak inançlarından, Allah’a ve Resulüne olan bağlılıklarından asla tâviz vermemişlerdir.
Cenâb-ı Hak Kur’an’da, Allah’ın Sahabeden, Sahabenin de Allah’tan razı olduğunu ve ebedi kalacakları cennetleri onlar için hazırladığını bildirmiştir.
Ayetler, Sahabenin kendileri ihtiyaç içinde bulunmalarına rağmen, başkalarını kendilerine tercih ettiklerini ve sonsuz kurtuluşu hak ettiklerini, gerçek müminler olarak bağışlanacaklarını ve ahirette cömertçe rızıklandırılacaklarını haber vermiştir. وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى اَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَة “Hatta kendileri ihtiyaç duysalar bile o kardeşlerine öncelik verir, onlara verilmesini tercih ederler.”. (Haşir, 9)
Hizmette önde, ücrette geride olma düşüncesini zirve noktada ashab-ı kiram arasında görürüz. Onlar harikuladeler yerine İstikamete talip olmuşlardır.
Efendimizin yönlendirmesi ve rehberliğinde dine hizmet ederken şu hususlara Sahabe öncelik vermiştir.
İnsana değer vererek gönül kazanmaya çalışmışlar.
Temsil öncelikli tebliğ de bulunmuşlar.
Mukaddes bir göç olan hicret, hayatlarında hep var olmuştur.
İnfakta hep zirveyi yakalamışlardır.
Kur’ân’ın gençliğe vurgusuna binaen gençlerle ilgilenmişler,
Duaya çok önem vererek Sahabenin her biri birer dua insanı haline gelmiştir.
Toplumdaki kötülüklerle ve kötü alışkanlıklarla mücadele etmişlerdir.
İlme, ilmi faaliyetlere ve eğitime her zaman vakit ayırıp meşgul olmuşlardır.
Her gittikleri yerde, devrin şartlarına ve ihtiyaçlarına göre kurumsallaşmaya ve kurum açmaya çalışmışlardır.
Herkesi işin içine katarak, herkese yapabileceği bir görev vermişlerdir.
Bir arada yasama kültürü olan “Diyalog” u teşvik ederek, icraatları ile de göstermişlerdir.
Bazen de yolun kaderi olarak iftiralara ve zulümlere maruz kalmışlardır.
Peygamberimiz‘in ahirete göçünden sonra Sahabe, ilim öğreterek İslâm’ı anlatmak için çeşitli yerlere hicret etmiş ve bazı merkezlere yerleşmiş, doğdukları yere geri dönmemişlerdir.
Değerli Müminler!
Rivayetlere göre Şam’a on binden den fazla, Humus’a beş yüzden fazla sahâbî yerleşmiştir. Mısır’da yaşayan sahâbîler üzerinde duran Süyûtî üç yüzden fazla sahâbînin buraya yerleştiğini tespit etmiş; Tâif, Yemen, Yemâme, Bahreyn, Medâin, Merv, Nîşâbur, İsfahan ve Semerkant gibi yerlere de sahâbîler gitmiş ve bir kısmı buralarda vefat etmiştir. Bazı sahâbîlerin Hindistan’a, Çin’e ve Endülüs’e ulaştığı belirtilmektedir. İstanbul’da bugün sahâbe kabri olarak ziyaret edilen otuz civarında yer bulunmaktaysa da bunlardan sadece Ebû Eyyûb el-Ensârî ile Ebû Şeybe el-Hudrî’nin burada şehit olduğu kaynaklarda geçmektedir.
Aziz Kardeşlerim;
Sahabe-i kiram, İslâm’a sahip çıkmanın çok pahalı olduğu bir zamanda kendi özgür iradeleriyle dine sahip çıkmışlardır. Eğer biz günümüzde özellikle genç nesillerin önüne takip edilmesi ve örnek alınması gereken rol modeller çıkarmak istiyorsak, peygamberlerden sonra bunu en başta hak edenler sahabe-i kiram efendilerimizdir. Dolayısıyla biz, ele aldığımız konuları misallendirirken sürekli onların hayatlarına atıf yapmalı ve onları nazara vermeliyiz.
Allah bizlere de sahabe gibi, İslam’ı hakkıyla anlayıp yaşamayı, ona sahip çıkıp asrın diliyle muhtaç gönüllere götürmeyi nasip etsin. Şu zor zamanda çok basit sebeplerle dine hizmet etmekten bize el çektirmesin.
İstifade Edilen Kaynaklar:
- Fethullah Gülen. Kırık Testi, İstikamet Çizgisi, Rol Model Olarak Sahabe
- Ergün Çapan, Kur’ân’da Sahabe, Işık Yayınları
- Dr. Muhittin Akgül, Asr-ı saadet modeli olarak hizmet hareketi,
Cuma Hutbesi | Rol Model Olarak Sahabe Efendilerimiz WORD
Cuma Hutbesi | Rol Model Olarak Sahabe Efendilerimiz PDF
