ÖZKAN TOSYALI | OSLO
Norveç’te düzenlenen panelde “Türkiye’de demokrasi öldü mü” konusu masaya yatırıldı. Panele konuşmacı olarak, araştırmacı-gazeteci-yapımcı Jørgen Lorentzen ve Türkiye uzmanı Ragnar Næss katıldı.
OWRIC (Oslo Awareness Raises for Injustice Community) ve Dugnad For Menneskerettigheter’in organize ettiği panel konuşmacılarından Jørgen Lorentzen, “Türkiye’de hakim olan rejim ülkeyi tiranizm ile zorbaca yönetiyor. Demokrasi 15 Temmuz bahanesiyle bitmeye yüz tutmuştu ve şimdi onun varlığından bahsetmek çok zor” diye konuştu. 15 Temmuz akşamı Türkiye’de olan Lorentzen, o akşama ilişkin düşüncelerini şöyle ifade etti; “Akşam saatlerinde haberlerde birdenbire darbe olduğuna dair görüntüler ve açıklamalar yansıdığında, daha o anda bunun gerçek bir darbe olamayacağını, işin içinde bir bit yeniği olabileceğini düşündüm. Zaten hadiseler geliştikçe, zamanla daha iyi anladığımız garip olayları bizatihi yaşamış olduk.”
NATO ile masaya oturan Türkiye’ye, İskandinav ülkelerindeki bazı isimlerin iade edilmesinin gündeme gelmesine yönelik düşüncelerini de dile getiren Jørgen Lorentzen, “İsveç veya Finlandiya’nın ya da Norveç’in hiçbir şart ve durumda bir kişiyi dahi vereceğini düşünmüyorum ancak bir Norveçli olarak, masaya oturulup bunların pazarlık konusu dahi yapılmasının başımı öne eğdirdiğini söylemeliyim” şeklinde konuştu. Türkiye’de yaşanan adaletsizliklerden dolayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuran insanlara mahkemenin kayıtsız kalmasına dair soruyu da cevaplayan Lorentzen, “AİHM’nin bu pasif tavrı tam bir hayal kırıklığı. Net duruş sergilememe , reaksiyonu açıktan gösterememe büyük bir fiyasko” dedi.
Türkiye Uzmanı Ragnar Næss ise Türkiye’de uzun zaman gücü elinde tutan seküler rejimler sonrasında halkın çoğunluğunun beklediği muhafazakar bir yapının hakim olduğunu hatırlatarak başladığı konuşmasında, “Ancak kimse bu denli demokrasiden, hak ve hukuktan, insan haklarına saygıdan uzaklaşılacağını tahmin etmiyordu. Türkiye’de muhalefet birçok fraksiyona bölündü ve bunlar bir türlü uyum içinde çalışamadı, bu durumdan da Erdoğan rejimi karlı çıktı.” diye konuştu. Türkiye’de yaşanan hukuksuzluklara ilişkin Avrupa’nın tavrına da değinen Ragnar Næss “Avrupa’nın olan biten her şeyden haberi var. Eziyet gören azınlıklardan, kaçırılan Hizmet Hareketi gönüllülerinden, uçak gönderilip zorla getirilen insanlardan haberi var. Ancak Türkiye bir NATO ülkesi olduğu için atılacak adımlar da kısıtlı olabiliyor.” ifadelerine yer verdi.
Panelistler Ragnar Næss ve Jørgen Lorentzen, Türkiye’den zorunlu olarak Norveç’e gelen kişilere tavsiyelerinin ne olacağı sorusunu da cevapladılar. Ragnar Næss, “Topluma karışıp yaşadıkları yer ve imkanları iyi değerlendirmeleri çok önemli. Ancak burada yeni bir sayfa açarken Türkiye’yi de bütün bütün unutmanın doğru olmadığını düşünüyorum.‘ dedi. Jørgen Lorentzen ise “Buraya alışmanın, sevmenin, başarılı olmanın yolu iyi bir dil öğrenip hayatın içine karışmaktır, toplumdan kopuk yaşamamaktır. Buraya gelen insanlar vasıflı insanlar olduğu için zorlanacaklarını düşünmüyorum” dedi.
15 Temmuz’la ilgili hazırladığı ‘Allah’ın Lütfu’ (En gave fra Gud) belgesiyle dikkatleri üzerine çeken Jørgen Lorentzen’e belgeseli hakkında katılımcılar sorular yöneltti. “Yaptığınız belgeselden sonra Norveç’teki Türk büyükelçiliğinden direkt bir tavır ile karşılaştınız mı” sorusuna Jørgen Lorentzen, “Belgeseli yaparken sayın Gülen ile de röportaj yaptığımızı, kendisi ile Pensilvanya’da görüştüğümüzü ifade edince büyükelçinin yüzü bembeyaz kesildi ve masadan hızlıca ayrıldı” dedi. Lorentzen, belgeselinde köprüde şehit olan askeri öğrencilerden Doğu Perinçek’e, Fethullah Gülen Hocaefendi’den Türkiye’den iltica etmek zorunda kalan isimlere kadar geniş bir kesime söz hakkı vermişti. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise yapımcı Jørgen Lorentzen’in görüşme talebini geri çevirmişti.
En gave fra Gud (Allah’ın lütfu) belgeselini bu linkten seyredebilirsiniz: Allah’ın Lütfu – Jumalan lahja Erdoganille- God’s gift to Erdogan on Vimeo
