BM, Selami Şimşek’in Türkiye’ye iade edilmemesi konusunda Arnavutluk Hükümetini net bir dille uyardı.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, Arnavutluk Hükümeti’nin Hizmet Hareketi gönüllülerini yasadışı bir şekilde Türkiye’ye iadesiyle ilgili “Acil” koduyla bir mektup gönderdi.
Mektupta Hizmet Hareketi ile bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin Türkiye’ye iade edilmeleri durumunda çeşitli hukuksuzluklara maruz kalabileceklerinin uyarısında bulundu.
Ayrıca daha önce Türkiye’ye iade edilen Harun Çelik ile 10 Mart 2020 tarihinden bu yana Arnavutluk’ta nerede tutulduğu bilinmeyen ve haber alınamayan Selami Şimşek hakkında acii izahat istedi.
Birleşmiş Milletler’den Selami Şimşek’in hakkında Arnavutluk Hükûmetine
Acil Mektup
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin ilgili Özel Prosedür yetkilileri, Harun Çelik’in Hizmet hareketi ile bağlantılı olduğu iddiasıyla 1 Ocak 2020’de Arnavutluk’tan Türkiye’ye sınır dışı edilmesiyle
ilgili endişelerini dile getirdiler. Selami Şimşek’in ve halen Arnavutluk’ta ikamet eden diğer Türk vatandaşlarının geri gönderilmeme ilkesini ve Arnavutluk’un uluslararası hukuka tabi olan ilgili yükümlülüklerini ihlal ederek, keyfi olarak tutuklanmaya ve gözaltına alınmaya ve muhtemelen transit olarak ve Türkiye’ye vardıklarında ortadan
kaybolmaya ve işkenceye maruz bırakılması ihtimaline binaen, Birleşmiş Milletler Arnavutluk hükûmetini uyardı.
Yeni yayınlanan Acil Eylem belgesinde, Birlemiş Milletler Zorla veya İstemsiz Kaybolma Çalışma Grubu, Keyfi Gözaltı Çalışma Grubu, Göçmenlerin insan hakları Özel Raportörü, Terörizmle mücadele ederken insan hakları ve
temel özgürlükleri koruma Özel Raportörü ile İşkence ve diğer zalimane, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele veya cezalar hakkındaki Özel Raportörü, Harun Çelik’in 1 Ocak 2020’de kısa süreli olarak zorla kaybedilmesi ve Türkiye’ye gönderilmesiyle ilgili ciddi iddialar hakkında Arnavutluk Hükümeti’nin dikkatini çekiyor. Aynı zamanda Selami Şimşek’in Hizmet hareketi ile bağlantısından dolayı Arnavutluk’tan Türkiye’ye sınır dışı edilmesi için gözaltına alındığı ve Türkiye’ye gönderilirse işkence veya diğer zalimane, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele görmesinden endişe ettiklerini ifade ediyor.
Konunun aciliyeti göz önüne alındığında, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından kendilerine verilen ilgili yetkiler çerçevesinde hareket eden yukarıdaki Özel Prosedürler, Arnavutluk Hükümeti’nden aşağıdaki
konularda ayrıntılı bilgi istedi:
1. Hükümetin yukarıda belirtilen iddialar hakkında her türlü bilgi ve açıklamalar.
2. Selami Şimşek’in şu an nerede olduğu ve sağlık durumu ile yasal temsile hızlı ve düzenli olarak erişebilmesini sağlamak için alınan önlemler.
3. Selami Şimşek’in siyasi sığınma ve uluslararası koruma başvurusunun mevcut durumu.
4. Harun Çelik’i Türkiye’ye sınır dışı etmenin gerçek ve yasal dayanakları. Bu tedbirin (Çelik’in sınır dışı edilmesi) Arnavutluk’un onayladığı Sözleşmeler kapsamında uluslararası insan hakları yükümlülükleriyle (İşkenceye Karşı Sözleşme, Mülteci sözleşmesi, Zorunlu Kayıplar Sözleşmesi) ne kadar uyumlu olduğu konusunda net açıklamalar.
5. Hizmet / Gülen hareketine katılmak veya sempati duymakla suçlanan Arnavutluk’a sığınma talebinde bulunan kişilerin Türkiye’ye sınır dışı edilmelerini haklı çıkarmak için çağrılan fiili ve yasal dayanak (ulusal güvenlik veya diğer önlemler).
6. Bireylerin temel haklarının ihlaline maruz kalmamasını sağlamak amacıyla hem prosedür güvenceler hem de geri dönüş ülkesinin analizi açısından ilgili Arnavut makamları tarafından kapsamlı bireysel risk değerlendirmelerinin ne kadar kapsamlı bir şekilde gerçekleştirildiğine ilişkin ayrıntılı bilgi.
7. Arnavutluk Hükümeti tarafından Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nden iadesini talep ettiği kişilerin özgürlük, kişisel güvenlik, doğruluk ve dürüstlük haklarının ihlaline maruz kalmayacağı ve herhangi bir cezai suçla
itham edilirse adil yargılanması konusunda herhangi bir yazılı teminat istenip istenmediği? Bu tür güvencelerin aranıp alındığına dair kanıt var mı?
8. Mevcut tedbirler ve bunların Arnavutluk’ta benzer bir durumda, özellikle iltica başvurusunda bulunan veya iltica talebinde bulunanlar sertifikasına sahip olan kişilerin sınır dışı edilmesini veya zorla iade
edilmesini önlemek için uygulanması için alınan önlemler zira kişilerin özgürlük, kişisel güvenlik, dürüstlük ve hayat risk altında olabilir.
9. Arnavut makamları tarafından kişilerin keyfi gözaltı, zorunlu kaybolma, yasadışı sınır dışı edilme, işkence ve kötü muamele gibi insan hakları ihlallerine karşı etkili bir hukuk yoluna başvurma hakkını sağlamak için alınan önlemler.
Mevcut Acil İletişim’e derhal yanıt verilmesini beklerken, Özel Prosedür görevlileri, Arnavutluk yetkililerini Selami Şimşek ve Arnavutluk’ta ikamet eden diğer tüm Türk vatandaşlarına yönelik sınır dışı edilme kararlarını
gecikmeksizin durdurmaya ve gözden geçirmeye çağırıyor. Bu amaçla, Özel Prosedürler yetkilileri saygıyla, bu kişilerin uluslararası insan hakları hukuku kapsamındaki hakları konusunda karşılaşabilecekleri riskler hakkında
kapsamlı bireysel değerlendirmeler yapmaya çağırmaktadır.
Birleşmiş Milletler insan hakları sistemi tarafından mevcut Acil İletişim,9 Ocak 2020 tarihli Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi tarafından Arnavutluk Hükümetinin talep ettiği Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar
Sözleşmesi’nin uygulanmasını izleyen geçici bir karardan sonra davası Komite tarafından değerlendirilirken, Selami Şimşek’in Türkiye’ye gönderilmesinden kaçınmasını istedi. Arnavutluk makamlarından da Şimşek’in
avukatı ve aile üyeleriyle temasa geçebilmesi için gerekli tüm önlemleri alması ve sığınma başvurusunu alması, kaydettirmesi ve değerlendirme için yetkili makamlara iletmesi istenmektedir.
Arnavutluk Hükümeti, Harun Çelik’in zorla kaybetme, keyfi olarak gözaltına alınması ve yasadışı olarak Türkiye’ye gönderilmesi ve Selami Şimşek’e yönelik 9-10 Mart 2020 tarihinde zorla kaybedilmesi de dahil olmak üzere
ciddi insan hakları ihlallerine henüz cevap vermemiştir.
Kaynak:JWF(The Journalists and Writers Foundation (JWF))
