Harama bakmak beyni yıpratır mı? Simülasyon haline getirildi

Çağlayan dergisinin geçtiğimiz sayılarında sayfalarına taşıdığı konularından biri de “Harama Bakmak Beyni Yıpratır mı?” idi.

Sorunun cevabı simülasyon haline getirildi ve tek tek anlatıldı.İşte o video:

Çağlayan Dergisinin Ocak Sayısında Çıkan O Yazı:

Özellikle 21. yüzyıl ile birlikte moda, reklam, spor ve sanat görüntüleri adı altında filmlerde, müzik videolarında ve internette cinsî duyguları tahrik eden görüntüler çok hızlı şekilde artmıştır.¹ Bilhassa internet, müstehcen görüntülerin çok hızlı bir şekilde yayılması için kullanılan bir vasıta olmuştur. Müstehcen görüntüler, kitapçılardan, tiyatrolara ve sinemalara, reklam panolarından gazetelere kadar farklı mecralarda ve toplumun hemen hemen her kesimine ulaşacak şekilde, en çok da internet üzerinden neşredilmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki araştırmalar, erkeklerin %66’sının ve kadınların %41’inin ayda en az bir kere müstehcen görüntülerle meşgul olduğunu göstermiştir.² İnternet trafiğinin yaklaşık %50’sinin bu konularla ilgili olduğu tespit edilmiştir.³ Bu ürkütücü istatistikler, müstehcenliğin menfi tesirlerinin toplumun her kesiminde yaygın olduğunu göstermektedir. Enteresandır ki bu iptila, sadece insanlarla sınırlı kalmamaktadır. Son zamanlarda yapılan bir araştırma, erkek Makak maymunlarının, dişi maymunların bu tür görüntülerine bakabilmek için mükâfat olarak verilecek meyve suyunu içmekten vazgeçtiklerini göstermiştir.⁴

İslâm’da “harama nazar”, yani müstehcen görüntülere bakmak ve bunu alışkanlık hâline getirmek günahtır. Ayrıca “harama bakmanın hafıza zayıflığına sebep olacağı” inancı yaygındır. Birçok âlim, harama nazarın zihin fonksiyonlarında yapacağı tahribat konusunda ikazlarda bulunmuşlardır. “Zinaya yaklaşmayın” mealindeki âyetin ikazı ve “Harama bakmak, şeytanın oklarından zehirli bir oktur. Bu sebeple, Allah’tan korktuğu için harama bakmayı terk eden kimseye, mükâfat olarak Allah öyle bir iman verir ki onun tadını kalbinde hisseder”⁵ şeklindeki hadis-i şerif, Müslümanları bu konuda sakındırıcı önemli esaslardır.

Beyin ve Müstehcenlik

İnternette çok sık bu tür görüntülerle meşgul olanlarda, uyuşturucu kullananlardaki gibi giderek tatminsizliğin ve doyumsuzluğun artması, insanı tüketmeye götürecek davranışlar sergilemesi ve sosyal huzur üzerinde menfi bir tesiri olduğu, bu yüzden beyin yapısı ve fonksiyonları üzerinde olumsuz bir etki bırakabileceği faraziyesinden hareketle beyin üzerinde bir çalışma başlatılmıştır. Almanya (Berlin) Max Planck Enstitüsü’ne bağlı İnsan Gelişimi ve Psikolojik Sağlık bölümü önderliğinde bir ekiple çalışan Simone Kühn ve Jürgen Gallinat, müstehcen görüntülerin insan zihni ve beyin yapısında ne gibi değişikliklere sebep olabileceğini araştırdılar.⁶ İsveç’te erkeklerle ilgili yapılan bir araştırmada, erkeklerin sapkın muhtevalara daha fazla ilgi gösterdiği ortaya konulmuştur.⁷

Bağımlılık araştırmalarından elde edilen teorilere benzer şekilde, müstehcen görüntülerin, beyinde tabiî mükâfatlandırma sistemini uyardığı ve bu durum yüksek seviyede devam ettiğinde, beyin nöron ağında cevap süreçlerinin zayıfladığı veya tepkisizliğin ortaya çıktığı öne sürülmektedir. Beyinde heyecan uyandırma süreçlerinin zayıflaması sebebiyle, uyuşturucuda olduğu gibi, aşırı dozlara ve ahlâksızlıklara yönelimin başladığı düşünülmektedir.⁸ Uyuşturucu ve alkol bağımlılığında beynin belli merkezlerindeki değişiklikler meydana geldiği fark edildikten sonra, orta beyindeki dopamin salgılayan nöronların (sinir hücrelerinin), alnın ön bölgesinin kabuk kısmındaki (prefrontal korteksin) ve striatum denilen bölgenin, beynin mükâfat alma veya tatmin olma hislerinin bulunduğu alanlar olduğu anlaşılmıştır.^9-10Çok sayıda çalışmada, striatumun uyuşturucuya alışmada, prefrontal korteksin de benzer şekilde aşırı şehvete zorlayıcı tesirler göstermesiyle beraber, bu bölgelerde nörobiyolojik ve hacim bakımından değişiklikler olduğu tespit edilmiştir.^11-12

Yaşları 21–45 arasında olan 64 sağlıklı erkek üzerinde yapılan bir çalışmada, müstehcenlikten bahsetmeden, manyetik rezonans görüntüleme ölçümleri üzerine çalışıldığı söylendi. Sadece erkeklerin örnek olarak kabul edilmesinin sebebi, erkeklerin daha küçük yaşlarda bu tür görüntülere maruz kalması ve kadınlara nazaran daha fazla probleme rastlanmasıdır.

Çalışmanın esası, bir taraftan beyin MR’ları çekilirken diğer taraftan müstehcenlikle ilgili sorular sorma ve belli aralıklarla mahrem görüntüleri gösterip beyindeki değişiklikleri inceleme üzerinedir. Bir hafta süresince belirlenmiş aralıklarla bu tür görüntüleri seyretme neticesinde beynin gri madde tabakasında saat saat meydana gelen gerilemeler manyetik rezonans görüntüleme ile tespit edilmiş ve grafikler hâlinde gösterilmiştir (1. Şekil). Bu resim ve grafikler incelendiğinde müstehcen görüntülere maruz kalma ile beynin gri madde tabakasındaki azalma arasında bir ilişki olduğu görülmektedir. Elde edilen veriler beynin striatum bölgesinin sağ arka uç kısmındaki gri madde hacminin, müstehcenlikle aşırı derecede meşgul olanlarda daha küçük olduğunu göstermiştir.

Merkezi sinir sistemini teşkil eden beyin ve omurilik, ak madde ve boz (gri) madde olarak isimlendirilen iki ayrı renkte tabakadan yapılmıştır. Boz madde veya gri madde olarak bilinen kısım, büyük çoğunlukla sinir hücresi gövdelerinden, dendritlerden (kısa uzantılar) ve glia (nöronları bağlayan) hücrelerinden meydana gelmektedir.

1. Şekil:

A- Gri madde hacmi ile müstehcenliğe maruz kalma arasındaki ilişki ve bunun grafikle ifadesi.

Grafikteki metinlerin tercümesi:

Pornography consumption, h/wk: Bir hafta içinde, belli saatlerde mahrem görüntülerle meşgul olma

Probability of Gray Matter Volume in the Right Caudate Nucleus: Beynin striatum bölgesinin sağ arka uç kısmındaki muhtemel gri madde hacmi

 B- Bir hafta içinde, belli saatlerde mahrem görüntülerle meşgul olunca, şehvet hissinin zaman içindeki değişiminin kandaki oksijen miktarıyla tespit edilmesi ile beyin gri maddesinin azalmasını gösteren MR görüntüsü.

 C- Bir hafta içinde, belli saatlerde müstehcenlikle meşgul olunduğunda, beynin sol üst yan prefrontal kortekste ve sağ striatum bölgesindeki tahribatın fonksiyonel bağlantı haritası.

Zehirleyen Görüntüler

Alkol ve uyuşturucular maddî olarak beyni zehirlediği için hücrelerin ölmesi anlaşılabilir, fakat gözden giren müstehcen görüntüler beyni nasıl tahrip etmektedir? Materyalist bilim anlayışı bunu izah edemez. Ancak görüntüleme ve ölçüm cihazları, çok net olarak gri madde hacmi ile müstehcenlikle meşgul olma arasındaki münasebeti net olarak ortaya koymaktadır. Müstehcen görüntülere bakıldığında beynin gri madde tabakasında hacim ve nöron sayısı bakımından azalma meydana gelmektedir. Harama bakmanın süresi arttıkça gri maddedeki azalma hızı da artmakta ve tahribat yoğunlaşmaktadır. İnternetteki fuhuş ve günah galerilerinde gezme sürelerine göre yapılan test kriterlerinde, 21 katılımcı harama şehvetle nazar bağımlılığı riski sınırlarındaydı, fakat henüz bağımlı değillerdi. Bu kişilerin aynı zamanda, alkol kullanım bozukluğunu teşhis için yapılan test ile uyumlu olarak depresyonda oldukları tespit edildi. Bu değerler birlikte analiz edildiğinde alkol ve uyuşturucu zehirlerinin beyinde yaptığı tahribat gibi, harama bakma ve müstehcenlikle meşgul olmanın da beynin yapısını ve işleyişini çok ciddi şekilde bozduğu görülmektedir. Diğer taraftan, “Harama bakılmadığı zamanlarda acaba beyin kaybettiklerini yerine koyabilmekte midir?” sorusuna cevap arandığında, maalesef gri madde sıvısında kısa vadede bir artış gözlenmemiştir.

Müstehcenliğe maruz kalan beynin temel yapısında bir aşınma ve fonksiyonlarında bir yavaşlama ortaya çıkarken, beyin fıtrî olmayan bir şekilde cinselliğe uyandırılması sebebiyle hep daha fazla ve yeni cinsel materyal arayışına ihtiyaç duymaktadır. Uyuşturucu bağımlılığı olan kişilerin beyinlerinin striatum bölgesinde dopamin reseptörleri düşüktür. Haram yollarda şehvet düşkünlüğü olan kişilerin de aynı şekilde olduğu kabul görmektedir. “Beyinlerinde dopamin alıcılarının düşük olması sebebiyle mi kişi müstehcenliğe yönelmekte, yoksa günahlar arttıkça mı beyinlerinde bu eksiklik ortaya çıkmaktadır?” sorusunun cevabı ise henüz bilinmemektedir.

Bu yüzden gelecekteki çalışmalarda, müstehcenliğin tesirlerini çok uzun bir zaman öncesinden araştırmaya başlayarak, beynin yaratılışta bir farklılık gösterip göstermediğini de dikkate alarak, bunun bir zaaf sebebi olduğunu da iddia edebilirler. Gerçekten her insanın yaratılıştan öfke, hırs, tama, şiddet, para, mal ve şehvet gibi farklı zaafları olabilir. Bu zaaflar zaten bizim imtihan sebeplerimizdir. “Fıtratımda var, ne yapayım” diyerek insan işin içinden sıyrılamaz. Esasen din, insanda ikinci bir fıtrat inşa etmek üzere indirilmiştir. Dinin helal-haram ölçüleri içinde, Allah korkusu ve sevgisinin dengelendiği bir terbiye süreciyle bu kötülüklere meyil engellenir ve kişi bunun mükâfatını görür.

Uyuşturucu kullananlarda ölüme kadar giden doz artırma riski olduğu gibi, müstehcen uyaranlara yoğun bir şekilde maruz kalma, fıtrî olarak (evlilik yoluyla, helâl yoldan) yaşanması gereken, meşru dairedeki faaliyetin de süresini ve şiddetini azaltmakta ve bozmaktadır.^13-15 Başka bir deyişle, müstehcen görüntülerle meşgul olma, tuzlu su içmek gibidir. Dolayısıyla kendini haramdan sakınanlar, aile mahremiyeti içinde ve meşru dairede yapılması gereken faaliyetleri daha sağlıklı ve uzun süreli sürdürebilmekte, aile huzurlarını tamamlayıcı bir unsur olarak yaşlılık dönemlerinde de dengeli yaşamaktadırlar.

Bu araştırmada incelenen beynin striatum ve prefrontal korteks bölgelerini tahrip ederek bağımlılık yapan haram görüntüler gibi, internet bağımlılığının da bu bölgeyle alâkalı olduğu düşünülmektedir. Nitekim internet bağımlılığı ile ilgili daha önce yapılan çalışmalar prefrontal bölgenin korteksinin kalınlığında bir azalma olduğunu bildirmiştir. Benzer şekilde kokain, metamfetamin ve alkol gibi çeşitli ürünlere bağımlılık da bu bölgelerle ilişkili görülmektedir.¹⁶

Bu çalışmada gözlemlenen, müstehcenlikle meşgul olmanın beynin gri maddesi üzerindeki tesirlerini, toplum sağlığı açısından çok ciddi düşünmek gerekir. Vücuda herhangi bir zararlı madde alınmadığı, yani beyin nörotoksik bir madde ile zehirlenmediği halde, sadece müstehcen görüntülerin yaptığı tahribattan hareketle, bağımlılık yapan video oyunları, kumar, at yarışı ve benzeri şans oyunlarının da muhtemelen beyinde benzer tesirler icra ettiği konusu üzerinde yeni çalışmalar planlanmalıdır.^17-18

İslâm dininin emir ve yasaklarının hikmetleri ve sağlık üzerine olan tesirlerini bir kere daha ilmî bir metotla gözler önüne seren bu tip araştırmalar arttıkça, kulluğumuzun gereği olarak yaptığımız her faaliyeti daha şuurlu olarak kalbimizde ve ruhumuzda hissetmemiz kolaylaşacak, Rabbimizin marifet ve muhabbetiyle bu tür ciddî tehlikelerden uzak kalmış olacağız.

—

dopamin: Hormon ve sinir iletici olarak, beyin ve bedende önemli vazifeler gören, organik bir kimyevi madde.

metamfetamin: Uyarıcı özelliği olan ve halüsinasyonlara yol açan sentetik bir madde.

nörotoksik: Sinirler üzerinde zehirli tesiri bulunan.

Dipnotlar

1. Gunter, B. (2001). Media Sex: What Are the Issues?, London: Routledge.
2. Paul, P. (2007). Pornified. New York: Times Books.
3. Mc Nair, B. (2002). Striptease Culture. London: Routledge.
4. Deaner, R.O., Khera, A.V., Platt, M. L. (2005). Monkeys pay per view: adaptive valuation of social images by Rhesus macaques. Biol. 15(6). 543–548.
5. Hakim, Müstedrek, 4/314; Münzirî, Et Tergib ve’t-Terhîb, III, 63.
6. Kühn, S., Gallinat, J. (2014). Brain Structure and Functional Connectivity Associated with Pornography Consumption the Brain on Porn. JAMA Psychiatry, cilt 71, sayı 7. s. 827–834. American Medical Association.
7. Svedin, C.G., Åkerman, I., Priebe, G. (2011). Frequent users of pornography: a population based epidemiological study of Swedish male adolescents. J Adolesc. 34 (4). 779–788.
8. Struthers, W.M. (2010). Wired for Intimacy. Downers Grove: Inter Varsity Press.
9. Volkow, N., Li, T.-K. (2005). The neuroscience of addiction. Nat Neurosci. 8 (11). 1429–1430.
10. Kalivas, P.W.,Volkow, N.D. (2005). The neural basis of addiction: a pathology of motivation and choice. J. Psychiatry. 162 (8). 1403–1413.
11. Hyman, S.E., Malenka, R.C.,Nestler, E.J. (2006). Neural mechanisms of addiction: the role of reward-related learning and memory. Rev. Neurosci. 29: 565–598.
12. Ersche, K.D., Barnes, A., Jones, P.S., Morein-Zamir, S., Robbins, T.W., Bullmore, E.T. (2011). Abnormal structure of frontostriatal brain systems is associated with aspects of impulsivity and compulsivity in cocaine dependence. Brain. 134 (pt7). 2013–2024.
13. Karama, S., Lecours, A.R., Leroux, J.-M. ve ark. (2002). Areas of brain activation in males and females during viewing of erotic film excerpts. Brain Mapp. 16(1).1–13.
14. Redouté, J., Stoléru. S., Grégoire. M. C. ve ark. (2000). Brain processing of visual sexual stimuli in human males. Brain Mapp. 11(3). 162–177.
15. Stark, R., Schienle, A., Girod, C. ve ark. (2005). Erotic and disgust-inducing pictures: differences in the hemodynamic responses of the brain. Psychol. 70(1). 19–29.
16. Jacobsen, L.K., Giedd, J.N., Gottschalk, C., Kosten, T. R., Krystal, J.H. (2001). Quantitative morphology of the caudate and putamen in patients with cocaine dependence. J. Psychiatry. 158(3). 486–489.
17. Van Holst, R.J., van den Brink, W., Veltman, D.J., Goudriaan A. E. (2010). Brain imaging studies in pathological gambling. Psychiatry Rep. 12 (5). 418–425.
18. Kühn, S., Romanowski, A., Schilling, C. ve ark. (2011). The neural basis of video gaming. Psychiatry. 1(11). e53.

Kaynak:Çağlayan Dergisi Ocak Sayısı