Alternatif Bir Aydınlanma Modeli (3)

Gönüllü İş Bölümü
Parlak bir proje olan bu eğitim hamlesinde, nesiller, eksi yüklü elektronlar gibi alan eldir. Sponsorlar, artı yüklü protonlar misali veren eldir. Gönüllü önder ve kılavuzlar ise nötron misali -ne alan ne de veren- sadece taşıyan konumundadır.

Esnaf, iş insanı, işçi, memur, ev hanımı, köylü, öğretmen vs bütün sponsorlar, gönüllü ve öncelikli olarak maddi imkanlarını seferber eder. Elbette katkıları sadece mali değil ama evvelen bu konuları deruhte ederler.

Hayata atılan  bazı seçkin mezun nesiller, gönüllü görevler alırlar. Öncüler, öncelikle ve doğal olarak sistemin devamı için çabalar. Kendisinin rahatlıkla yapabileceği potansiyel resmi mesleğinden ziyade, bu rol modelliği öncelikli birinci iş olarak benimser. Adeta bu sahanın, önder ve kılavuz olma sorumluluğunu üstlenir, bayraktarlığını yaparlar.

Bu gönüllü görevliler, usta-kalfa-çırak ilişkisi ve irfan anlayışı içerisinde, muhatap nesillere, sadece fizik ve dünyayı değil aynı zamanda metafizik ve ukbayı da, uygun ortamlarda, bir kılavuz/ bir rehber misyonuyla aktarır. Nesiller, manevi sorumluluğu gönüllü üzerine alan, bu önder ve kılavuzların vesilelikleri sayesinde ahlaklanır.

Elektronların, sayı ve konumlarına göre atomların çeşitlendiği gibi, yetişen nesillerin nicelik ve niteliğine göre de farklı projeler şekillenir. Örnekleri kendinden bir hareket, renklenir ve çeşitlenir. Eğitim, kültür, medya, yardım, ticaret ve sanat  gibi daha birçok sahada yeni oluşumlar meydana gelir.

Nesiller, bu hamlenin maddi yükünü taşıyan fedakâr sponsorlar ile gönüllü görevlilerin uyumu sayesinde yetişir. Adeta proton ve nötronun etrafında farklı yörüngelerde kendini bulan elektronlar misali, işte kaldıkları meskenlerde, nesiller kendi yörüngelerini bulur. Onlar, bu örnekleri kendinden bir düşünce ve hareketin geleceğidir. Bakılması, gözetilmesi gereken fidandır, çekirdektir. Zamanı gelince nice coğrafyalar, bu fidelerin, fidanların büyümesi ile manevi seralara kavuşur. Yangınla kül edilmezlerse, nice karbondioksitli coğrafyalar, bu emek ormanları ile oksijene doyar. İnsanlık doya doya nefes alır.

Zamanla, Anadolu’daki her bir şehir, gönüllü olarak, dünyanın herhangi bir ülkesine bu modeli taşır. Böylece, bir sosyal hareket için, uzun olmayan bir zaman diliminde, farklı dil ve renklerle birlikte, cihanda sulh köprüleri kurulur.

Nasıl ki öğrenci /veli / öğretmen, eğitim-öğretimde rol alan önemli bir üçlüdür. Bu formel eğitimde, öğrenci ile veli arasında zorunlu bir akrabalık bağı var. Oysaki rol model eğitim hamlesinde, nesil / sponsor / kılavuz  arasında bağda gönüllülük esastır.

Geniş Aile Analojisi
Bu rol modeli, aile üzerinden de ifade etmek gerekirse, bir geniş aile olarak düşünülebilir. Dede-nine, oğul-gelin ve kız-erkek torunlar olsun.

Dede-nine tecrübelerini düzenli olarak, oğluna ve gelinine aktarır. Evin idaresini onlara bırakır. Fakat perde arkasından, onları daima kollar, gözetir, destekler.

Hem madden hem de manen, evin ve torunların hayat yükü ve sorumluluğu, oğlunun-gelinin üzerindedir. Bir taraftan, çocukların eğitimi için mücadele ederler, bir yandan da, dede ve ninesinin öğütlerine kulak kesilirler.

Eğitimini tamamlayan, kendi ayakları üzerine durabilen evlatlara, aile ile bağlarını devam ettirmek koşuluyla, onlara artık yol verilir.

İşte, bu geniş aile benzetmesindeki vazife dağılımında; dedeye himmet, babaya himaye, torunlara gayret düşer. Veyahut da öncelikle paylarına sırasıyla; destek, dirayet ve dürüstlük düşer.

Kısaca bu eğitim hamlesini, geniş aileye uyarlamak gerekirse; dede-nine sponsorlara, baba-anne gönüllü önder ve kılavuzlara, torunlar nesillere, kendi ayakları üzerinde duran müesseseler de yetişkin evlatlara, karşılık gelen bu rol modellere benzetilebilir. İşte bu metod, pek çok ülkenin, birçok şehir veya bölgesinde evrensel olarak kendini ifade eder.

Rol Model Bir Felsefe
Şöyle bir şirket düşünün ya da hayal edin. Hammaddesi; potansiyel insandır. Ürünü; ahlaklı nesiller. Bütçe kaynağı ve sponsorları; beklentisiz verilen bağışlar, yardımlar. Çalışanları; gönüllü görevli katılımcılar. Müşterileri ve misafirleri; çevredeki öğrenciler ve okuldaki arkadaşları olsun. Laboratuvarları; kendi kaldıkları ışık saçan evler ve meskenler. Gıdaları; hassaten apayrı bir lezzette. Tatilleri; hem eğlenme hem beslenme şeklinde geçer. Gezileri; adeta tecrübe aktarımı ve paylaşımıdır. Mesaileri;  hiç bitmez ama bitsin de istenmez. Dur-durak bilmez çalışanları, bir işten başka bir işe koyulurlar.

Var mıdır şu dünyada, bundan daha iyi bir şirket? Deneyimiyle bir adım öne çıkan öncüler tarafından, günlük; yirmi dört saatin planlandığı, haftalık; toplantının, temizliğin, nöbetlerin düzenli yapıldığı, aylık; bütçenin denkleştirildiği, belli aralıklarla; farklı etkinliklerin organize edildiği, herkesin; küçükte olsa gönüllü sorumluluk aldığı, şirin meskenler vardır. Bu meskenlerin de, ev veya yurt tarzında insan kaynakları olduğunu düşünün.

Sosyal hayatta, pratik sahada bir araya geldiğinde, sinerji oluşturan güçlerdir; sermaye, ilim ve emek. Ya da mütevelli tecrübesi, eğitmen realitesi ve gençlik idealitesi de denebilir.

Bu özgün pratiği olan rol model, profesyonel düşünce ile amatör ruhu birlikte kritik edebilme felsefesidir.

Kadim öğretide, mektep/medrese/tekke üçlüsünün ayrı ayrı öne çıkan misyonları vardır. Mektepte akıllar, medresede ruhlar, tekkede kalpler daha ziyade ele alınır. Belli kayıtlar ile birinde düşünce, diğerinde ahlak, ötekinde irfan temel eksen sayılır ve bunlarda denge aranır. Zira ideal insan için, hem vahiy hem akıl hem sezgi ahengi gereklidir.

Beden/kalb/akıl koordinatlarının uyumu önemlidir ve hiçbiri bir diğerinin rakibi değildir. Bir bütünün parçaları olan her bir unsurun dengeli  gelişimi, ahlaklı nesiller için üç buutlu bir esastır. Elbette bu teorik esasların, zamanın belli vakitlerinde uygulanması, pratiğe dökülmesi gerekir.

Böyle bir misyon adına, zahiren bazılarının geri kalması, hakikatte ileriki zamanlar için elzemdir. Şirketlerin sürekliliği açısından merkezde liyakat önemlidir.

Yüksel bir gayretle çalışanlardan bazıları, malum olduğu üzere, kendileri çok arzu etmelerine rağmen, kimi zorlu ve uzak seferlere dahil edilmez, bekletilir. Halbuki mahrumiyetler; sadece sefer de değildir, aynı zamanda meşru olan ekonomik, sosyal bir çok ganimettir. Gerçekte elbette bunlar ceza değil bir arınmadır hatta ödüldür, tabii ki bu anlayabilenler için.

Sonuç
Arı nasıl çalışır? Güzeli bulur, güzele konar, güzeli yapar. Dahası o, konduğu dalı ve dokunduğu çiçeği kırmaz. Ürettiğini verir ve yemez. Aynen öyle de, bu eğitim hamlesinin önder ve kılavuzları da böyle çabalar. Evet, aydınlanma tezini ve parlak projeyi okur, meclislere konar ve sohbetleriyle bal gibi değerler üretir. Çiçek gibi mekanları, meskenleri dolaşır. Kalpleri ve akılları; belki ikna eder ama kesinlikle incitmez. Dengelidir, her türlü istek ve talepleri.

Kaynak ve şelale başka, ırmak ve nehir bambaşkadır. Çünkü önceki, sonrakini besler. Biri; ana, asli, güneş ve kendisi iken diğerleri sırasıyla; evlat, tali, ışık ve onun gölgesidir.

Bu özgün model; hamurun tutması için maya, kumun dirayeti adına çimento, sütün semeresi kaymak mesabesindedir.

Bu rol model felsefe; baştan beri böyledir, sonradan ihdas edilen bir şey de değildir.

YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN TIKLAYIN