Türkiye, 17/25 Aralık yolsuzluk operasyonu sonrası hukukta rotasını kaybeden bir gemiye dönmüştü. 15 Temmuz sonrasında ise, hukuk rafa kalkarken OHAL rejimi ve KHK’larla yüzbinlerce kişinin hakkı ve hukuku gasp edildi. Yargının siyasetin emrine girdiği Türkiye’de, hukuk ve adalet arayanların başvurduğu adresler uluslararası mecralar oldu. Bu mahkemelerden biri de Turkey Tribunal. Seçkin hukukçuların kurduğu Turkey Tribunal’e gelin yakından bakalım.
Turkey Tribunal kurucusu Prof Dr Johan Vande Lanotte
Turkey Tribunal (Türkiye Mahkemesi), Türkiye’de son yıllarda yaşanan insan hakları ihlalleriyle alakalı suçları yargılayacak olan uluslararası, bağımsız ve tarafsız bir ‘Halk Mahkemesi’dir. Kurucusu, insan hakları ve anayasa profesöru Johan Vande Lanotte’dir. Prof. Dr Lanotte, 1995-2014 arasında üç dönem Belçika Federal Hükümeti’nin başbakan yardımcılığı görevini yürütmüştür. Gent Üniversitesi’nde insan hakları konusunda ders vermeye devam eden Lanotte, avukatlık da yapmaktadır. Prof. Lanotte, Turkey Tribunal’in bütün faaliyetlerini yönetim kurulundaki diğer üyelerle birlikte koordineli bir şekilde yürütmektedir.
Yönetim Kurulu Üyeleri:
- Prof. Dr. Marc Baron Bossuyt: Belçika Anayasa Mahkemesi Hakimi ve Başkanı (1997-2014)
- Jan De Bock: Belçika’nın Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği Eski Büyükelçisi
- Prof. Dr. Rik Van de Walle: Gent Üniversitesi Rektörü (2007 – günümüz)
- Christine Mussche: Gent İlk Derece Mahkemesi Hakimi
- Prof. Dr. Caroline Pauwels: Vrije Universiteit Brussel Rektörü (2016 – günümüz)
Turkey Tribunal, yapılacak yargılama kapsamında 5 başlık altında raporlar yayımlamıştır. Bu kapsamda günümüz Türkiye’sinde şu raporlar yayınlanmıştır;
- İşkence
- Zorla Kaybetmeler
- Cezasızlık
- Basın ve İfade Özgürlüğü
- Adalete Erişim Hakkı
Turkey Tribunal’in kurucusu Prof.Dr. Johan Vande Lanotte tarafından kısa süre öncesinde yapılan açıklamada, Türkiye’nin işlediği suçlarla ilgili Uluslararası Ceza Mahkemesine başvuru yapılacağı duyuruldu.
Ağustos ayı başında ise altıncı ve son raporunu yayımlayacaktır. Bu raporun başlığı ise “Türkiye’de İnsanlığa Karşı Suçlar” şeklinde olacaktır. Bu rapora bağlı olarak takip eden aylar içinde Uluslararası Ceza Mahkemesi başvurusu da yapılacaktır. Mahkemenin duruşması, 20-24 Eylül 2021 tarihleri arasında İsviçre’nin Cenevre kentinde yapılacaktır. Bu program kamuoyu ile YouTube üzerinden canlı yayınla paylaşılacak ve önceden kayıt ile duruşma salonunda da katılım imkanı olacaktır.
Mahkemenin beş günlük programının ilk dört gününde, mahkeme heyeti tarafından raporlar okunup değerlendirmeye alınacak, raportörlerle birlikte konular incelenecek ve her bir raporla alakalı üçer tanığın ifadesine başvurulacaktır. Beşinci günün sonunda Mahkeme Heyeti kararını açıklayacaktır. Bu beş günlük programa, insan hakları üzerine çalışmaları ile tanınan saygın isimler gözlemci olarak davet edilecek. Bu isimler, sivil toplum kuruluşlarından temsilciler ile BM gibi örgütlerin üst düzey görevlileri olacaktır. Cenevre’de gerçekleşecek “halk mahkemesi”nde dünyaca ünlü yargıçlar Türkiye’deki ağır insan hakkı ihlallerini yargılayacak ve karar verecek.
Turkey Tribunal heyetinde farklı ekollerden gelen, alanında uzman ve uluslararasi alanda çok muteber altı hakim bulunmaktadır.
- Prof. Dr. Françoise Barones Tulkens: Eski Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıcı ve Başkan Yardımcısı (1998-2012)
- Dr. Johann van der Westhuizen: Güney Afrika Anayasa Mahkemesi eski Hakimi (2004-2016)
- Adj. Prof Dr. Elisabeth Mershed: İnter-Amerikan İnsan Hakları Komisyonu Hukuk Direktörü ve Genel Sekreter Yardımcısı (1992-2018)
- Prof. Dr. Giorgio Malinverni: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Hakimi (2007-2011) ve Avrupa Konseyi İdare Mahkemesi Başkan Yardımcısı
- Prof. Dr. Ledi Bianku: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Hakimi (2008-2019)
- Dr. John Pace: Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu Sekreteri (1978-1991 ve 1993-1994)
