Bu video 08/01/2017 tarihinde yayınlanan ” TÜRKİYE PERSPEKTİFİNDEN İÇTİMÂÎ RUH” isimli bamtelinden alınmıştır. Tamamı burada: https://www.herkul.org/bamteli/bamteli-turkiye-perspektifinden-ictimai-ruh
“Vicdanın ziyası, ulûm-u diniyedir. Aklın nuru, fünun-u medeniyedir. İkisinin imtizacıyla hakikat tecelli eder.”
Belki de bir toplumu sevk ve idare edenlere düşen vazife/misyon, “Bana benze!” mülahazasından daha ziyade, şu bahsettiğim dört hususu, bir hakikatin ayrı dört buudu haline getirecek şekilde, hayata geçirmektir: Yuvanın tam istikamete kavuşması.. sokağın kirlerden arınması.. mâbedin sokaktaki o kirleri arındıran bir kurna haline gelmesi.. ve mektebin zihinlerde meydana gelebilecek yanlış mülahazaları gidermesi; materyalizme dair, pozitivizme dair, natüralizme dair, deizme dair, ateizme dair mülahazalardan insanı arındırıcı, tekvinî emirleri doğru okumasını öğretici, ilmin bütün dallarının -bir yönüyle- Cenâb-ı Hakk’ın farklı beyanları olduğunu gösterici olması… “Bir kitabullah-ı âzamdır serâser kâinat / Hangi harfi yoklasan mânâsı hep Allah çıkar.” (R. M. Ekrem) Arapçada dendiği gibi, تَأَمَّلْ سُطُورَ الْكَائِنَاتِ، فَإِنَّهَا مِنَ الْمَلَإِ اْلأَعْلَى إِلَيْكَ رَسَائِلُ “Kâinat satırlarını derinden derine teemmül et. Çünkü onlar Mele-i Âlâ’dan sana indirilmiş Allah’ın mektupları/mesajlarıdır.” (İbn Kayyim, Medâricü’s-sâlikîn 3/356) Hazreti Pir hem bunu söylüyor, hem de Türkçesini söylüyor: تَأَمَّلْ سُطُورَ الْكَائِنَاتِ Kâinatın satırlarını, satır satır, paragraf paragraf, kelime kelime arka planlarıyla beraber nazar-ı itibara al. فَإِنَّهَا مِنَ الْمَلَإِ اْلأَعْلَى إِلَيْكَ رَسَائِلُ Onlar, mele-i a’ladan sana gönderilmiş nağmelerdir, risalelerdir. Onları doğru okuduğun zaman, çok farklı mülahazalara ulaşacaksın. İşte, mektep de bunu veriyorsa, böylece birbirinden ayrılmış kalb ile kafanın yeniden izdivacı sağlanmış olacak veya vicdan ile mantık/muhakeme izdivacı sağlanmış olacak.
Efendim, sekiz asırdan beri kısmen, beş asırdan beri büyük ölçüde, son iki asırdan beri de belki tamamen denebilecek şekilde kalb ile kafa ayrılığı yaşanıyor. Kafa mı boşadı kalbi, kalb mi kafayı boşadı?!. Çok değişik kapıları dövdüler/vurdular, elli defa zevc-i âher yaptılar, Kıtmîr, artık biraz da espriye bağlı ironi olarak diyor ki: “Bunca zevc-i âher yaptıktan sonra, Allah aşkına, ey kalb ve ey kafa, artık gelin, bir daha bir araya gelin, evlenin!.. Siz bir hakikatin iki yüzünden ibaretsiniz!..” Ne diyor Hazreti Pîr bu mevzuda, “Vicdanın ziyası, ulûm-u diniyedir. Aklın nuru, fünun-u medeniyedir. İkisinin imtizacıyla hakikat tecelli eder. O iki cenah ile talebenin himmeti pervaz eder. İftirak ettikleri vakit; birincisinde taassup, ikincisinde hile, şüphe tevellüt eder.” Bir üveyik gibi himmetin kanat açması, sonsuza doğru açılması, enginleşmesi, herkesi kucaklayıcı hale gelmesi, talebenin himmetinin pervâz etmesi, aklın ziyasına ve kalbin/vicdanın nuruna bağlıdır. Bunları bir araya getirdiğiniz zaman, bir vâhidin iki yüzünden ibaret olan bu şeyler, bir sâlih dairenin oluşmasına sebebiyet verir. Doğurgan döngü… Bu tabiri tabipler kullanmıyorlar, sadece onun negatifini kullanıyorlar, “kısır döngü” diyorlar; “fasit daire” denirdi eskiden, şimdi “kısır döngü” deniyor. Fakat onun tam karşılığı “sâlih dâire”, “doğurgan döngü”. Hayır, hayır doğurur.. hayır, hayır doğurur.. hayır, hayır doğurur…
Evet, himmetin pervaz etmesi, vicdanın genişlemesi ve inkişafı… Aklıma gelen hususlarla…
