DERLEYEN: AKADEMİ DUISBURG
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا
ilâ âhiri-l âyeh (Maide/5; 2.)
Muhterem Müslümanlar!
Hutbemiz, Kurban Bayramı’na kadar olan zaman dilimini değerlendirme hakkındadır.
18 Haziran Pazarı Pazartesi’ye bağlayan gece Zilhicce Ayı girdi. Zilhicce ayının onu olan 28 Haziran Çarşamba günü de Kurban Bayramının birinci gününü idrak etmiş olacağız. Zilhicce sözlükte “hac ayı” zülhacce demektir.
Zilhicce, Haram aylardan biridir. Allah (c.c) haram aylara saygı gösterilmesini istiyor. “Ey iman edenler! Ne Allah’ın şeairine, ne şehr-i harama, ne Kâbe’ye hediye olarak gönderilen kurbanlık hayvanlara, … sakın hürmetsizlik etmeyin…” buyuruyor. (Maide/5; 2.)
Yine hürmete layık olan Kâbe ile birlikte haram ayın da insanların iyiliğine vesile kılındığı belirtilmiştir. (Maide; 97)
“el-eşhuru’l-hurum” Haram Aylar diye anılan bu aylarda savaş haram kılınmış, bu aylarda işlenen sevap veya günahlara, başka zamanlarda yapılanlardan daha fazla mükafat veya ceza vadedilmiş, bu ayların yılın diğer aylarından farklı bir önem ve saygınlığa sahip oldukları bildirilmiştir.
Kamerî ayların 12’ncisi olan Zilhicce ayı, Hac ibadetinin yerine getirildiği, umumi af ve bağışlanma ayıdır. Hac farizası bu ayın sekizi ile on üçüncü günleri arasında ifa edilmektedir.
İbn Abbas’ın (r.a); وَاذْكُرُوا اللَّهَ فِي أَيَّامٍ مَعْدُودَاتٍ “Bilinen günlerde Allah’ın ismini zikretsinler” âyetinde geçen (Bakara;203) “bilinen günler” ifadesini Zilhiccenin ilk on günü veya teşrik günleri diye yorumladığı nakledilir.
Arefe günü sabah namazından başlayarak Bayramın 4. Günü ikindi namazına kadar, Namazların farzını müteakip verilen selâmdan sonra; “Allahü Ekber. Allahü Ekber. Lâilâhe illallâhü vellâllü ekber. Allahü ekber ve lillâhilhamd” denilerek Teşrîk Tekbiri getirmek vaciptir. Unutarak konuşan veya yerinden ayrılan biri teşrîk tekbiri söylemez. Teşrîk günlerinde kazaya kalan bir namaz, teşrîk günlerinde kaza edilirse teşrîk tekbiri getirilir; diğer günlerde ise getirmek gerekmez.
Efendimiz (s.a.s); “Allah katında ibadet edilecek -sâlih amel işlenecek günler içinde zilhiccenin ilk on gününden daha hayırlısı yoktur” Buyurmaktadır. (Buhârî, “ʿÎdeyn”, 11) Başka bir rivayette: “Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!” buyrulmuştur. (Şevkânî, Neylü’l-evṭâr, III, 354)
Zilhiccenin sekizinci günü; Terviye (derin derin düşünme) günüdür. Bugün Hz. İbrahim’in (a.s) oğlu Hz. İsmail (a.s) la ilgili gördüğü rüyanın ne manaya geldiğini düşündüğü gündür.
Arife Gününün Faziletleri ve Değerlendirilmesi
Zilhiccenin dokuzuncu günü “arife” dir. Efendimiz (s.a.s) bugünün faziletini şöyle anlatır: “Günlerin en efdali arafe günüdür… Duaların en efdali de arafe günü yapılan duadır…” (Muvatta, Hacc 346)
“Arafe günü vakfe sırasında Cenab-ı Hakk’ın Cehennem’den azad ettiği kulların sayısı, diğer günlerde azad ettiklerinden kat kat fazladır. Allah, arafe günü vakfe yapanlarla meleklere karşı iftihar ederek “Bunlar ne istiyorlar ki bütün işlerini bırakıp burada toplandılar?” der. (Muslim, Hacc 436)
“Kim arafe günü dilini, kulağını ve gözünü haramdan korursa, iki arafe arasındaki küçük günahları bağışlanır.” (Suyûtî, Câmiu’s-Sagîr, 3/471)
Peygamber Efendimiz Arafe günü Arafat’ta bulunmayanların tutacakları oruç hakkında şöyle buyurmaktadır: “Allah’ın, arafe günü oruç tutan kişinin bu oruç sebebiyle, önceki ve sonraki yıl olmak üzere iki senelik günahlarını bağışlayacağını ümit ediyorum.” müjdesini vermişlerdir. (Müslim, Sıyâm, (1162))
Arife günü İhlâs sûresini tekrar ile okumak bir âdet-i İslâmiyedir. Bediüzzaman Hazretleri de “Arefe gününde müstahsen bir âdet- İslamiyeye binaen Sure-i İhlası yüzer defa tekrar ederek okuyup…” demek suretiyle bu geleneğe işaret etmiştir. (Mektubat, Yirmi Altıncı Mektup, Dördüncü Mebhas, Dokuzuncu Mesele.)
Bu sayının bin olduğunu da şu sözlerle ifade etmiştir: “Bizim memlekette eskide arefe gününde bin İhlas-ı şerif okurduk…” (Şualar, On Üçüncü Şua, s.299)
Beş yüz arafe’de, beşyüz de ondan önceki günde olmak üzere ikiye taksimle de bu okunabilir. Böyle bir okuyuşun bereketiyle kalbte birtakım hakikatlerin açıldığını ve çoğu manevî duyguların bundan gıdasını aldığını bazı İslâm ulemasının tecrübeleri göstermektedir. (Mektubat 340, 343; Şualar, s.299)
Arife günü, Arafat’taki hacıları taklit maksadıyla insanlar herhangi bir mescid ya da yerde toplanabilir. Nasıl ki hacdakilerin teşrîk tekbirlerine başlamasıyla diğer bütün mü’minler de başlıyorlar, onlarla aynı günde bayram edip kurbanlarını kesiyorlar.. öyle de, arafe gününün şuurunda olarak kalben niyeti halis tutup vakfe saatlerine denk gelen vakitlerde (hatta gün boyu) şahsen veya cemaaten bunu gelenek hale getirmeksizin topluca tevbe ve istiğfar edip dua ve niyazlarda bulunmakta bir mahsur yoktur. Aksine “haccın yümün ve bereketinin toplandığı bugünde, ihlâs ve samimiyetle istenildiği takdirde Arafat’takilere lutfedilen İlâhî mağfiret ve nimetlerden nasibdâr olmak kuvvetle muhtemeldir. (Fasıldan Fasıla, 3/242, Nil Yay. 2.bsk, İzmir, 1997)
Teknolojinin imkanlarından da istifade ederek, Arife günü Arafat’ta olabilecek 3- 5 inanmış gönülle, bu fırsatı, umumi bir dua seferberliğine dönüştürme imkânı olabilir. Canlı olarak katılabileceğimiz bir program üzerinden ortak dua yapabiliriz. Arafat’ta yapılan dualara iştirak edebiliriz.
Ayrıca dünyanın farklı yerlerinde bulunan ihtiyaç sahiplerinin imdadına koşma adına üzerimize aldığımız sorumlulukları da yerine getirmeliyiz. Bu mübarek günleri; varlık gayesi ve dava mefkuresi doğrultusunda yaşamak, hac yapıyor gibi kazanca vesile olabilir. Meselâ: ihtiyaç sahiplerine /talebeye himmet elini uzatmak için maddî-manevî gayretten geri kalmayan mü’minler, o anda Arafat’ta ve Müzdelife’de olan kimselerin sevabına denk, belki de daha çok sevap kazanmış olabilirler…
Rabbimiz; dua ve ibadetlerimizi hacıların yaptıkları ubudiyete dâhil eylesin, onlara bulunacağı ihsan ve lütuflardan bizlere de lütfeylesin…
kurban bayrami öncesi 23.07.2023 (PDF Form)
kurban bayrami öncesi 23.07.2023 (Word Form)
kurban bayramı öncesi 23.07.2023 (Power Point Form)