Merhaba Kıymetli Okuyucular, bugün sizlerle ‘baba olmak’ kavramı üzerinde duracağız. Değerli ve bir o kadar da hem birey hem de toplum açısından önemli bu kavramı, dört alt başlıkta inceleyeceğiz. Öncelikle ‘baba ve sağlıklı baba olmak‘ kelimeleri ve anlamları, ikinci olarak; ‘baba olmanın aile açısından önemi ve aileye katkısı’, üçüncü olarak ‘çocukların gelişimi açısından baba olmak ‘ konularına değineceğim. Son olarak ‘nitelikli bir baba olabilmek için yapmanız gerekenler için önemli ipuçları ‘paylaşacağım.
Baba kelimesi bütün dillerde ve kültürlerde ortalama 1970’lere kadar, güç, aile ekonomisinin temeli yani evin geçimini sağlayan kişi, adalet sağlayıcı, dayanak, sığınak, yıkılmaz güçlü kişi, kural koyucu, eve az uğrayan ve ev otoritesi elinde bulunan kişi olarak tanımlanmıştır. Özellikle kırk elli yıldır babaya atfedilen sıfatlar ve tanımlarda belli değişimler gözlenmiştir. Bu değişime sebep olan şeyler; dünya ekonomisi ve şartlarında ailenin geçimi için kadınlarında iş hayatına katılması aynı zamanda kadınların eğitim standartlarındaki gelişim ile yüksek gelir elde edebilecekleri işlerde çalışmaya başlamış olmalarıdır. Baba olmak kavramı ise; bir babanın çocuğunun doğmasına vesile olmanın ötesinde, doğacak kız ya da erkek çocuğu ile ilgili annenin aldığı sorumluluklara benzer sorumlulukları severek ve isteyerek, mutlu olarak yerine getirmesidir. Babanın, eşi ile birlikte dünyaya getirmeye karar verdikleri çocukları için doğduktan sonra elinden gelen yardımı göstermeye gayret etmesi iyi bir baba olması için kaçınılmazdır.
Baba olmanın aile açısından önemi nedir? Baba olmak ailede sadece çocukları ilgilendiren bir durum değildir. Çocuk ile baba arasındaki ilişkinin atılacak temellerinin etkileri, ileride ailelerine katılacak damat ya da gelinlerine hatta onlardan doğacak torunlarına ve aile ortamlarında oluşacak güven, huzur, sevgi ve saygı ortamlarının şekillenmesine kadar uzanacaktır. Bu başlıkta babaların eşlerine karşı iletişim becerileri, uyguladıkları tutum türü, söylemleri ve hitap şekillerine değinmek istiyorum. Eşlerine saygı duyan, değer veren, fikirlerini önemseyen, eşinin varlığından dolayı sevincini ve mutluluğunu dile getiren babalarını görerek büyüyen çocukların; aile içi huzur, güven ve saygıyı tatma şansına sahip oldukları için daha sağlıklı bir yetişkin birey oldukları gözlenmiştir. Özellikle 3-6 yaş arası çocukların, babalarının tutum ve durumlarına göre cinsiyet konusunda belli önyargılar edinmesine sebep olabileceği üzerine ciddi çalışmalar bulunmaktadır. Anne ve baba arasındaki sevgi ve saygı temelli ilişkiler yoksa ailede; çocuklar ezilen bir anne olmaktan ya da susan konuşamayan bir baba olmaktan korkarak yaşamaya başlarlar. Bu durum, anne ve baba olmaya karşı negatif ve derin kaygılar beslemelerine neden olur. Anne ve babaların birbirlerine sevgi ve saygı ile yaklaştıkları ailelerde ise tam tersi durumlar gözlenmiştir.
Çocukların gelişimi açısından baba olmak başlığında babaların belli tutumlarının çocukların bütün hayatlarını etkileyebileceği konusunu ele alacağım. Özellikle babanın kız ya da erkek çocuğu için bir rol model olduğunu hatırlatmak isterim. Özellikle çocuk ve anne arasından ta anne karnından başlayıp doğduktan sonra etrafındaki nesneleri ve kişileri tanımaya başlayacağı döneme kadara bir bütünlük söz konusudur. Çocuk kendisi ve annesini bir bütün olarak algılarken, ilk sosyalleştiği insan babasıdır. Babasından gördüğü yakınlık, değer, sevgi, önemsenme, bakım, sıcak ilgi vb. ne varsa bunların hepsi, çocuk için etrafında yeni tanışacağı insanlar ve dünya adına bir temel oluşturacaktır. Baba çocukla ilgilenip sevdikçe, dinledikçe, birlikte vakit geçirdikçe, oyun oynadıkça, ona özel zaman ayırdıkça, çocuk daha özgüvenli ve başarılı olacaktır. Özellikle kız çocuklarında baba ilgisi; zekâ türünü destekleyen, meslek seçimlerinde daha başarılı olmasını sağlayan, özgüven sorunu yaşatmayan ve ileride babası gibi bir erkekle yuva kurmak istemesine sebep olan adeta bir başarı ve destek iksiridir. Erkek çocuklarında ise baba ilgisi; özellikle rol model aldıkları babalarına daha da yakınlaşmasını ve ilişkisini sağlamlaştırmasını sağlar, babasından bir kadına nasıl davranılacağını, aile içi sağlıklı tutumların nasıl olması gerektiğini, adalet ve güç algısını anlamlandırmayı, insanlarla ilişkilerinde neler yapması gerektiğini ve iş hayatına dair başarının yol haritalarını sunar. Babaları çocuklarına yaklaştıran en önemli şey onlarla vakit geçirmeyi günlük planlarının içine severek ve isteyerek yerleştirmeleridir.
Son olarak sağlıklı ve nitelikli baba olmak için neler yapmalıyız? Sorusuna ait bazı ipuçları paylaşıyorum sizler için:
- Çocuklarınız için vakit ayırın, bunu mecburiyetten değil severek yapın
- Onları sonuna kadar dinlemeyi deneyin
- Çocuklarınız arasında adil davranın
- Çocuklarınız için güvenli ve sağlıklı yaşamalarına vesile olacak kurallar koyun
- Koyduğunuz kurallarda anne ile aynı fikirde olmaya ve istikrarlı olmaya gayret edin
- Eşinizle ev işlerinde ve çocuk bakımında sorumlulukları paylaşan bir baba olmaya gayret edin
- Çocuklarınız için rol model olarak pozitif tutumlar sergilemeye çalışın.
- Yetenek ve isteklerinde çocuklarınızı destekleyin.
- Sevginizi sözlerinizle ve tutumlarınızla göstermekten çekinmeyin.
- Çocuklar özellikle 12 yaşına kadar babalarından öğrenmeyi çok sever, bunu fırsata dönüştürerek öğrenim ve eğitimlerinde rol alın.
Kıymetli babalar, özellikle çocuklarınıza varlığınızı ve yanlarında olduğunuzu hissettirin. Sizin için hala babanız ne kadar önemli ise sizde onlar için yıllar geçse de yaşamlarında bambaşka özel bir yere sahip olacaksınız. Küçük yaşlarda onlarla oyun oynarken size olan güvenlerini geliştirmeniz, büyüdüklerinde de onların çekinmeden her konuda danışabilecekleri bilge baba rolünde olacağınızı göstermektedir, hatırlatmak istedim.
Sevgiler.
