Mithat Ünlü’nün hayat hikâyesi Mersin’de başlayıp, Gazi Üniversitesi Teknik Eğitim mezuniyet, ardından uluslararası ilişkilerde masterla devam etti. Üniversite sonrası Ankara Maltepe Dershanesi’nde başlayan çalışma sürecinde genel müdür yardımcılığı görevinde bulunmuş. Kasım 2012’de ilk kez yurt dışına çıkan Mithat Ünlü’nin adresi Çin olur. Bir taraftan iş diğer taraftan eğitim ve diyalog faaliyetlerinde aktif olan Ünlü’nün yolu, zorunlu olarak Aralık 2017’de Avustralya’ya düşer.
Turist vizesiyle geldiği kıta ülkesi Avustralya’ya, iltica eder. Kısa sürede mülteci olarak geldiği çok kültürlü ve çok milletli Avustralya’da iş hayatına atılıp, başarı öyküsünün kahramanı olur. Avustralya’ya mülteci olarak gelen Mithat Ünlü, devletten yardım almadığı gibi; mülteciler merkezine hatırı sayılır yardım eder. Mülteci olup, mülteciler merkezine, kendisi gibi iltica etmiş kişilere ulaştırılmak üzere yaptığı bu mütevazi yardım, yetkililerin de dikkatini çeker. Sembolik açıdan çok anlamlı bir yaklaşımı, ülke tarihine geçecek bir adım olur. İşte böyle kısa bir zaman diliminde başarıya ulaşan Mithat Ünlü’nün hikâyesine, gelin hep beraber yakından bakalım.
İlk hicret durağı Çin
Mithat Ünlü, yolu hicretten geçen onbinlerce Hizmet gönüllüsünden biri. İlk durağı Kasım 2012’de Çin olur. Türkiye’deki son görev yeri Ankara Maltepe Dershanesi genel müdür yardımcılığıdır. Çin’de bir taraftan diyalog ve eğitim faaliyetlerinde diğer yandan iş hayatında aktiftir. Kurduğu şirkette Çinli ve Türk ortaklarıyla üniversite okumak isteyenlere danışmanlık yaparlar. 3 yıl kendi işinde çalışır. 15 Temmuz sonrası başlayan süreç kısa zaman sonra Çin’de etkisini gösterir. Erdoğan’ın Çin ziyareti sonrası sosyal medyada, ‘Türkiye Uygurları, Çin Gülenistleri teslim edecek’ haberleri yayılmaya başlar. ‘Açıktan bir baskı yoktu’ diyen Ünlü, iklimin giderek değiştiği görünce Çin’den ayrılmaya karar verir. İş için gittiği Avustralya vizesi vardır. Eşi ve çocuklarına da vize alıp, 6 Aralık 2017’de Çin’e veda edip, Avustralya uçağına biner.
Avustralya’da tanıdıkları tarafından karşılanır. Geldiğinin ikinci gününde evini tutar. Avustralya’nın iltica kanunları biraz farklıdır. Havaalanında iltica edilmiyor. Mecburen ev tutmak gerekiyor. Devletten herhangi bir destek sözkonusu değildir. İlk 3 ay çalışma izni yoktur. Ancak geçim için çalışmaya mecburdur. Kimseye yük olmak istemez. Geldiğinin altıncı günü ‘baba mesleği’ dediği inşaatta tuğla taşıyarak çalışmaya başlar. 2,5 ay inşaatlarda çalışır. Bir taraftan da geleceğini planlamaya başlar.
Avustralya’da baba mesleğiyle kolları sıvar; inşaat işçiliği
Yeni ülkede, yeni hayat zor olur. İngilizcesinin çok yetersiz olduğunu görür. Üç ay sonra çalışma izninin gelmesiyle inşaata veda edip, resmi işe başlar. Devlet, taşeronlar aracılığıyla 5-6 yıldır ülkenin tüm telekomünikasyon alt yapısını komple değiştiriyordur. Mithat Ünlü, bir Türk’ün yanında iş bulur. Mart 2018’de işe başlayan Ünlü, kazma kürekle yollardan evlere telefon ve internet hattı çeker. Her gün sabah güneş doğmadan işe gider, akşam 5 sularında gelir.
Bir taraftan iş diğer taraftan eğitime devam eder. Önce İngilizce sorununu çözer. Ardından işiyle ilgili kurslara gider. Ülkeye entegre olma adına 40’dan fazla kursa gidip sertifikasını alır. Neler yok ki gittiği kurslar arasında? Trafik kontrolden, elektrik direklerine tırmanma sertifikasına kadar… Tabi yaptığı işiyle de ilgili kurslara gider. Telekomünikasyon kıdemli teknisyeni sertifikasını da alır. Gittiği kurslara 25 bin dolara yakın ücret öder. Artık işçilikte bir geleceğinin olmadığını görüp, kendi işini kurmaya karar verir. Yanında çalıştığı Türk patronu, altının terinin hakkını verse de, Avustralya’nın bazen 45-50 dereceyi bulanan sıcaklığı altında, kazma-kürek çalıştığı şirkette 1,5 yılını tamamlar. ‘Kötü komşu adamı ev sahibi eder’ hesabıyla, patronla yaşadığı anlaşmazlıklar, kararında etkili olur. Ama sermayesi yoktur. İmdadına yine kendi gibi mülteci olan bir Hizmet arkadaşı yetişir.
100 bin dolar borçla kendi işini kurar
Masaya 60 bin doları koyan arkadaşının teşvikiyle kendi şirketini kurar. ‘Ne zaman istersen o zaman ödersin’ demesiyle moral ve motivasyonla yeni işine revan olur. Toplam 100 bin doları bulur maliyeti. Hepsi borçtur. 26 Ağustos 2019’da 1,5 yıllık işçiliğe veda edip, kendi işini kurar. İşi öğrendiği için kısa sürede ekibini kurup, gerekli aletleri alıp, devletten iş almaya başlar. Şirketinde kendi gibi iki muhaciri istihdam eder. Bir de partime çalışan büro elemanı vardır. 4 yıl önce geldiği ülkede iki yıl içinde kendi işini kurar, devlete yük olmadığı gibi devletin yüküne omuz atar. 100 bin dolar borç alarak kurduğu şirketinin sadece malzemelerinin değeri şu an 230 bin dolardır. Kurslarla yetinmeyip, Meslek Yüksek Okulu’nda müteahhitlik okumaya başlar. Buraya kadar iş hayatının hikâyesiydi. Şimdi gelelim Avustralya tarihine geçmesine.
Avustralya’ya geldiğinin 6’ıncı günü inşaatlarda tuğla taşımaya başlayan Mithat Ünlü, kimseye yük olmak istemez ama kazandığıyla geçinmekte zordur. 3 Aralık 2018’de oturumu çıkar. Oturum için ailecek sağlık kontrolünden geçmek için bile 1950 dolar gereklidir. Çare olarak Mülteciler Merkezi’ne başvurur. Ülkenin güçlü STK’larından biri olan Mülteciler Merkezi (The Asylum Seekers Centre) maddi destek vermelerinin zor olduğunu ancak gıda yardımı yapacaklarını söyler. Birkaç kez gıda yardımı alır. Kendi işini kurunca, bir zamanlar kendisinin geçtiği zor şartları yaşayan mültecileri hatırlar. Mülteciler Merkezi’ne yaptıkları gıda yardıma vefa borcunu ödeme adına maddi yardımda bulunur.
Mültecidir ama yardım almaz, maddi yardım yapar
Birkaç hafta sonra Mülteciler Merkezi’nden ararlar. ‘Siz bize yardım için müracaat etmiştiniz ama şimdi görüyoruz ki siz bize yardım ediyorsunuz’ diyen dernek yetkileri, maddi katkısının çok anlamlı olduğunu ifade ederler. İlave ederler, ‘Siz mülteciler devlete yük oluyor algısını yıktınız.’ Mülteci olup, devletten yardım almadığı gibi hem iki mülteciyi istihdam etmiş, hem de mülteciler merkezine yardım yapıyordur. Bunun dikkat çekmemesi düşünülmez.
Sydney Belediyesi’nin her yıl düzenlediği prestijli Mülteciler Haftası’na sıra dışı başarısını anlatmak için davet edilir. Oldukça prestijli bir programadır. 500 özel davetlinin biletle katılacağı programa Mithat Ünlü dışında 3 mülteci daha davet edilir. Program öncesi, Programa Avustralya’nın en ünlü futbolcularından ve insan hakları aktivisti Craig Foster başta olmak üzere Graham Thom (Uluslararası Af Örgütü Avustralya Mülteci Koordinatörü), Lord Clover Moore (Sydney City Merkez Belediye Başkanı), Biberiye Kariuki (Yılın Avustralya Yerel Kahramanı) gibi isimler katılır. Pandemiden dolayı ülkede tam kapanma olunca, program online yapılır. Ancak 150 kadar VIP davetli salonda yerini alır. Mithat Ünlü, sıra dışı ilham veren başarı hikâyesini seçkin davetlilere ve sosyal medya platformlarından canlı yayında anlatır.
Mülteciler Merkezi’ne düzenli bağış yapan Mithat Ünlü, içinde yaşadığımız toplumun bir parçası olma adına maddi yardımların önemli olduğunun altını çiziyor. Alan değil, veren el olmayı önemsiyor. Kazancının belirli bir oranını yardım için ayıran Mithat Ünlü, bunun da belirli bir oranını Avustralya yardım kurumlarına yapıyor. Mülteciliğin ne olduğunu bildiği için kendi gibi aynı yoldan geçenlere el uzatmayı bir insanlık görevi olarak görüyor.
Mülteciler Merkezi’ne sadece maddi bağış yapmakla kalmıyor. Yakın işbirliği yapıp, projeler hazırlıyorlar. Bunlardan biri de merkeze müracaat eden 1800 aileye sıcak yemek projesi. Pandeminin bitmesiyle hayata geçecek olan projede, başta Mithat Ünlü olmak üzere Hizmet gönüllüleri mültecileri evlerinde misafir edip sıcak çorba ve yemek ikram edecek.
